Preek van de week

OVERWEGING

De evangelielezing uit Lukas begint vandaag met een verklaring van Jezus die voor het eerst in het openbaar iets gaat zeggen over wat Hij zou willen en over wat Hij belangrijk vindt. Een beginselverklaring, zou je kunnen zeggen. Iedereen is nieuwsgierig, benieuwd, heeft de oren gespitst: Wat gaat Hij zeggen? Wat gaat Hij doen? Gaat er nu echt iets nieuws gebeuren?

En het meest opmerkelijke is dan dat Jezus in feite heel oude, bekende en vertrouwde woorden voorleest; woorden van de profeet Jesaja, die al eeuwenlang bekend waren bij het volk. Woorden die gaan over iemand die erop uit wordt gestuurd, die gegrepen is door de geest en die een missie heeft om iets te gaan doen aan de situatie in onze wereld. En die missie heeft een heel concrete doelgroep: de meest achtergestelden, de kwetsbaren in de samenleving, die tot dan toe kansloos zijn gebleven. Daar moet hij op af:  naar de armen (die geen cent te makken hebben), de gevangenen (die door de economische nood gedwongen een slavenbestaan hadden moeten aangaan), de blinden (die geen enkel perspectief meer hebben) en de onderdrukten (slachtoffers van machtswellust).

De eerste woorden die Jezus hier bij Lucas spreekt en die Hij van toepassing vindt op zichzelf verwoorden de missie die Hij heeft en vinden hun oorsprong in de profetie van Jesaja. En dat deze missie van Jezus op de allereerste plaats te maken heeft met de onderkant van de samenleving. Voor die mensen is er een droom: dat zij een menswaardig bestaan zullen krijgen, hun vrijheid weer terug zullen krijgen.

Een prachtige, eeuwenoude droom. Zo oud als er ooit profeten geweest zijn en zo vaak gehoord in de synagoge. Een droom die dan ook nog eens wordt samengevat in die woorden over dat zogenaamde ‘jubeljaar’, ‘genadejaar van de Heer’. Een jaar dat op de grote verzoendag wordt aangekondigd met luid trompetgeschal. Elke 50 jaar kwam dat terug: en het moest een heilig jaar zijn: slaven moesten worden vrijgelaten, schulden moesten worden vereffend of kwijtgescholden. Een jaar om heel praktisch te doen wat al zo vaak gedacht, gezegd of verkondigd was. We gaan het doen: herstel van maatschappelijke ongelijkheid en allemaal met een schone lei beginnen... Een prachtig ideaal, een mooie droom... Want een droom bleef het vaak. Het volk kwam er eigenlijk in feite niet aan toe.

En dan ineens blijkt dit oude visioen van Jesaja van een enorme actuele kracht. Als alle oren gespitst zijn, komt het onverwachte. Jezus zegt: ‘Luister! Wat jullie nu allemaal gehoord hebben, ja, dat is vandaag in vervulling gegaan’. Horen jullie het? Dat wat je altijd gedroomd hebt over armen en verdrukten, dat gaat vandaag beginnen, ja hoor, hier en nu! Ik, wij - we gaan nu dóen wat we altijd gedroomd hebben, we gaan aan het werk!!! Nou geen uitvluchten meer, doen!! Knoop het in je oren! Letterlijk: de armsten krijgen nieuwe kansen, de gevangenen van het economisch systeem worden echt vrij gemaakt, kijk maar, ’t gaat gebeuren: gewoon heel letterlijk. Hier gaat evangelie beginnen, goed nieuws, blijde boodschap. En daarmee wordt de toon gezet voor de rest van het Lukasevangelie.

En dan kan het niet uitblijven en komen in het vervolg van het evangelie de reacties los. Verbazing en bewondering slaan weldra om in twijfel en zelfs haat Maar Jezus kan niet zwijgen; spreekt duidelijke taal, zelfs op gevaar voor eigen leven. Hj laat zich er niet door van de wijs brengen.. Hij trekt verder- zoals zal blijken: want de gang van dit goede nieuws is niet te stoppen, door niets en niemand niet!

Jezus voelt zich letterlijk geroepen: om iets te doen, om door het vuur te gaan voor de armsten, de kanslozen. Voor hen wil Hij zelf hoop, toekomst zijn, evangelie.

En aan ons luidt gelijkelijk de vraag: hoe ga ik, hoe gaan wij om met de armsten, de geringsten, de kanslozen in onze samenleving? Zijn zij de sluitpost op de komende begroting? Of zeggen we heel eerlijk: nee, om hén gaat het, voor hen hebben we alles over? Heel letterlijk, heel concreet...

En als je ooit in deze wereld mensen tegenkomt die durven opkomen voor hen die dat zelf niet meer kunnen, weet dan dat het evangelie daar echt begonnen is. Weet dan, dat op die manier letterlijk en tastbaar, hier en nu, woorden in vervulling gaan, waar al eeuwenlang mensen van gedroomd hebben. Dat daar Gods droom van een koninkrijk van gerechtigheid echt werkelijkheid wordt.

https://www.tijdschriftvoorver...bewerkt TS

Schriftlezingen van deze zondag



DERDE ZONDAG DOOR HET JAAR

EERSTE LEZING          Neh., 8, 2-4a. 5-6. 8-10

Uit het boek Nehemia

In die dagen bracht de priester Ezra het boek van de wet voor de vergadering van mannen en vrouwen en van allen die de voorlezing konden volgen. Het was de eerste dag van de zevende maand. Vanaf de dageraad tot de middag las Ezra voor uit het boek op het plein voor de Waterpoort ten aanhoren van mannen en vrouwen en van allen die het konden volgen. Het volk luisterde aandachtig naar de voorlezing van het wetboek. Ezra, de schriftgeleerde, ging op een houten verhoog staan dat voor die gelegenheid opgeslagen was. Ten aanschouwen van heel het volk, hij stak immers boven allen uit, opende Ezra het boek. Op dat ogenblik gingen allen staan. Ezra prees de Heer, de grote God, en heel het volk antwoordde: “Amen, amen. De Levieten staken hun handen omhoog, zij bogen het hoofd en zij aanbaden de Heer met het gezicht tegen de grond. Zij lazen uit het boek van Gods wet, legden het uit en verklaarden de betekenis, zodat allen de lezing verstonden. Vervolgens zeiden Nehemia, de landvoogd, Ezra de priester en schriftgeleerde, en de levieten die de uitleg gaven tot heel het volk: “Deze dag is aan de Heer, uw God, gewijd. Gij moogt dus niet treurig zijn en niet wenen." Het hele volk was namelijk in tranen uitgebarsten toen het de woorden van de wet hoorde. En ze zeiden hun: “Komt, gaat lekker eten en drinkt er zoete wijn bij en deelt ervan mee aan wie niets heeft, want deze dag is aan onze Heer gewijd. Weest niet bedroefd, maar de vreugde die de Heer u schenkt zij uw kracht."



TUSSENZANG  Ps., 19 (18) 8, 9, 10, 15

Refr: Uw woorden, Heer, zijn geest en leven.

De Wet van de Heer is volkomen, zij sterkt de onzekere geest. Zijn voorschriften zijn betrouwbaar, onwetenden maken zij wijs.

Rechtmatig zijn al zijn bevelen, bevredigend voor het gemoed. Glashelder zijn zijn geboden, zij zijn een licht voor het oog.

Het woord van de Heer is eerlijk, het blijft in eeuwigheid waar. Zijn uitspraken zijn waarachtig, rechtvaardig in iedere zaak.

Laat al mijn spreken en denken voor U aanvaardbaar zijn, Heer, voor U, mijn rots en verlosser.



TWEEDE LEZING         1 Kor, 12, 12-30 of 12-14. 27

Uit de eerste brief van de heilige apostel Paulus aan de christenen van Korinte

Broeders en zusters, Het menselijke lichaam vormt met zijn vele ledematen één geheel; alle ledematen, hoe vele ook, maken te zamen één lichaam uit. Zo is het ook met de Christus. Wij allen, Joden en Grieken, slaven en vrijen zijn immers in de kracht van een en dezelfde Geest door de doop één enkel lichaam geworden en allen werden wij gedrenkt met één Geest. Een lichaam bestaat nu eenmaal niet uit één lid maar uit vele leden. Veronderstel dat de voet zegt: “omdat ik geen hand ben behoor ik niet tot het lichaam", behoort hij daarom niet tot het lichaam? En veronderstel dat het oor zegt: “omdat ik geen oog ben behoor ik niet tot het lichaam", behoort het daarom niet tot het lichaam? Als het hele lichaam oog was waar bleef dan het gehoor? Als het helemaal gehoor was waar bleef de reuk? In werkelijkheid echter heeft God de ledematen en organen elk afzonderlijk hun plaats in het lichaam aangewezen zoals Hij het gewild heeft. Als zij alle samen één lid vormden waar bleef dan het lichaam? In feite echter zijn er vele ledema­ten, maar slechts één lichaam. Het oog kan niet tot de hand zeggen: “ik heb je niet nodig" en evenmin het hoofd tot de voeten: “ik heb je niet nodig." Nog sterker: juist die delen van het lichaam die het zwakst schij­nen te zijn zijn onmisbaar. En die wij beschouwen als minder eerbaar omgeven wij met grote eer. Onze minder edele ledematen worden met groter kiesheid behandeld, de andere hebben dat niet nodig. God heeft het lichaam zo samengesteld dat Hij aan het mindere méér eer gaf, opdat er in het lichaam geen verdeeldheid zou zijn en de ledematen eendrachtig voor elkaar zouden zor­gen. Wanneer één lid lijdt delen alle ledematen in het lijden; wordt één lid geëerd, alle delen in de vreugde. Welnu, gij zijt het lichaam van Christus en ieder van u is een lid van dit lichaam. Nu heeft God in de kerk allerlei mensen aangesteld: ten eerste apostelen, ten tweede profeten, ten derde leraars; voorts zijn er wonderkrachten, dan gaven van genezing, hulpbetoon, bestuur en veler­lei taal. Zijn soms allen apostelen, allen profeten, allen leraars, allen wonderdoeners? Hebben allen gaven van genezing? Spreken allen in vervoering? Kunnen allen uitleg geven?



ALLELUIA         Lc., 4, 18-19

De Heer heeft Mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken. Alleluia.



EVANGELIE     Lc., 1, 1-4; 4, 14-21

Uit het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus volgens Lucas

Reeds velen hebben getracht de gebeurtenissen te verhalen die onder ons hebben plaats gevonden, aan de hand van de gegevens welke ons werden overgele­verd door mensen die van het begin af aan ooggetuigen waren en in dienst van het woord zijn getreden. Vandaar, edele Teofilus, dat ook ik besloot - na van meet af aan alles nauwkeurig te hebben onder­zocht - voor u een ordelijk verslag te schrijven, met de bedoeling u te doen zien hoe betrouwbaar de leer is waarin gij onderwezen zijt. In die tijd keerde Jezus in de kracht van de Geest uit de woestijn terug naar Galilea en men sprak over Hem in heel de streek.

 Hij trad nu op als leraar in hun synagogen en werd algemeen geprezen. Zo kwam Hij ook in Nazaret, waar Hij was grootgebracht. Hij ging volgens zijn gewoonte op de sabbatdag naar de synagoge en stond op om voor te lezen. Ze reikten Hem de boekrol van de profeet Jesaja aan. Hij opende de rol en vond de plaats waar geschreven stond:

 “De Geest des Heren is over Mij gekomen, omdat Hij Mij gezalfd heeft.

 “Hij heeft Mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden dat zij zullen zien: om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer. Daarop rolde Hij het boek dicht, gaf het terug aan de dienaar en ging zitten. In de synagoge waren aller ogen gespannen op Hem gevestigd. Toen begon Hij hen toe te spre­ken: “Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt, is thans in vervulling gegaan."