Preek 33ste zondag van de advent, B
Eerste lezing: Daniël 12, 1-3
Tweede lezing: Hebreeën 10, 11-14.18
Evangelie: Marcus 13, 24-32
Beste medegelovigen, altijd hebben mensen wel angsten gekend. Een officiële lijst met fobieën laat er wel 418 verschillende angsten zien. Variërend van angst voor spinnen, angst voor muizen, angst voor het donker, tot angst voor water, voor hoogte, voor de tandarts natuurlijk, angst om te spreken in het openbaar en zelfs angst om te gaan zitten.
Erger nog zijn de onbepaalde angsten en paniekaanvallen. Zo'n twintig procent van de bevolking kampt daarmee. De meesten praten niet over hun angst voor het onbekende of over hun angst voor het einde. Angst voor de dood.
Over angsten die ons geluk daarna kunnen vergallen las ik eens een luguber sprookje. Het ging over een misdadiger die berecht werd door een koning:
“Na het verhoor mocht hij van de koning zelf kiezen tussen twee straffen.
Daar hangt de strop, zei de koning en daarachter is een ijzeren deur. De strop zag er angstwekkend uit, maar die deur nog meer. Ze was scheef, verroest, vuil van modder en bloed, gehuld in het duister en met kettingen vergrendeld.
De moordenaar koos dan ook onmiddellijk voor de strop. En terwijl de beul zijn werk begon, riep hij de koning toe, puur uit nieuwsgierigheid, maar wat is er achter die deur? Zeg het me, ik kan het toch aan niemand meer verklappen. En de koning antwoordde bedachtzaam, achter die deur is de vrijheid.”
De meeste mensen zijn zo bang voor het onbekende dat ze liever voor de strop zouden kiezen. Angst stuurt ons leven. Angst voor het vreemde en voor het onbekende.
Marcus 13, 24-32
Ik heb me de afgelopen jaren, waarschijnlijk net als u, een paar keer laten vaccineren. En bij die beslissing speelde angst zeker ook een rol. Ik wilde niet wekenlang in een ziekenhuisbed naar adem snakken. Ik ken ook mensen die vaccinatie pertinent geweigerd hebben en ook bij hen speelde angst een rol. Angst kan veelomvattend zijn. De zorgen over onze lieve moeder Aarde groeit. De angst onder de mensen neemt toe dat ze een onherbergzaam oord aan het worden is. Toch lijkt er één angst groter te zijn onder de mensen. Dat is de angst dat ze hun welvaart moeten opgeven.
Momenteel wordt er in Bakoe, Azerbeidzjan, weer een klimaattop gehouden, maar de verwachtingen zijn niet zo hoog. En de wederom gekozen Donald Trump belooft ook weinig goeds voor onze kwetsbare Moeder Aarde.
Overstromingen zoals in Spanje en eerder in Midden-Europa en India en tal van plaatsen meer, zullen naar verwachting alleen maar heviger worden. In de geschiedenis hebben mensen natuurlijk vaker rampen meegemaakt. Alleen waren die niet het gevolg van hun eigen handelen. De angst was er echter niet minder om. Wie wel eens een vulkaanuitbarsting, een aardbeving of een blikseminslag had meegemaakt, keek ook ongerust naar de vallende sterren en naar planeten die akelig dicht bij elkaar leken te komen.
Onverwacht opduiken epidemieën waartegen geen bescherming was, sprinkhanenplagen en vredevorsten die met horden krijgers de stad plunderde. De mens is altijd door grote en kleine gevaren omringd geweest en hij heeft dus altijd ook angsten gekend.
Angst is geen ziekte. Het is niet iets dat je meteen met pillen moet uitdoven. Het kan natuurlijk wel een echte kwaal worden, maar eigenlijk is angst een gezonde reactie op gevaar. Een angstige volwassene slaat op de vlucht of bereidt zich voor op een gevecht. Een angstig kind zoekt veilig beschutting in de armen van vader of moeder.
In de beleving van gelovige Joden was de geschiedenis een onderweg zijn samen met God. God had zijn kinderen ooit uit Egypte geleid, uit de slavernij en de onderdrukking. En hij gaat sindsdien hun weg door de tijd. Waarheen? Wie de geschiedenis ziet als een doelgerichte gang, die ziet vanzelf ergens een eindpunt, een aankomst. Maar de vraag was steeds: wanneer zijn we er? Wanneer zal God de wreedheid van de Romeinse onderdrukkers wreken? Wanneer zal hij zijn getrouw belonen? En hoe zal hij dat doen? Gebeurt het onverwacht midden in de nacht of gebeurt het heel geleidelijk? Is het al bezig of kunnen we nog grote rampen verwachten? Die vragen zijn zeker ook aan Jezus gesteld, zoals blijkt uit het evangelie van vandaag.
Ook moderne mensen die niet meer kerk of gelovig zijn, hebben het gevoel dat de geschiedenis ergens naartoe gaat. Maar dan zonder God. Waarheen zijn we dan op weg? Kunnen we het nog sturen? Hoeveel bewoners kan de planeet aarde aan? Voor hoeveel mensen is er voedsel? En als al die miljarden aardbewoners straks allemaal een computer willen en een mobieltje en een elektrische auto, is er dan genoeg silicium, lithium, kobalt en nikkel?
En als alleen een elite rijk mag zijn, hoeveel oorlogen zal dat dan nog opleveren? Hoeveel nieuwe pandemieën kunnen er nog opduiken? Zijn we onderweg naar een vredige samenleving van vele talen en culturen? Of lopen alle ontwikkelingen van vandaag de dag op een dodelijke confrontatie uit? Ingegeven door de donkere nieuwsberichten van deze tijd is het voor veel mensen niet zo simpel om de moed erin te houden. En toch tegen dat gevoel in dat de mensheid op weg is naar zijn eigen ondergang zijn wij geroepen om toch vooral de hoop levens te houden.
Voor Jezus was het eindpunt een groot geheim van de Schepper. Het rijk van God werd door Jezus niet vertaald in een politiek programma of in een kosmische gebeurtenis. Het einde was geen heilstaat en geen duizend jarig rijk, geen partijprogramma. Het rijk van God was voor Jezus een mysterie dat hier en nu al op kan lichten in de liefde tussen mensen. Het is een wenkend ideaal, een roepende stem, een hoopvolle belofte. Misschien is het inderdaad de vrijheid waarvoor we onze angsten moeten overwinnen. Het land achter die ijzeren afschrikwekkende poort.
Een land van vrijheid en gerechtigheid. Laten we daar samen in blijven geloven.
Amen
Uit: Prentencatechismus
Deze prent stelt het Laatste Oordeel voor. Jezus Christus zit op de wolken, omgeven door engelen, heiligen en de twaalf apostelen. Deze laatsten zullen samen met Hem de twaalf geslachten van Israël oordelen. Het kruis en vier engelen die op hun trompet blazen, gaan Jezus vooraf, om de mensen uit te dagen tot het oordeel. De heilige Maagd zit aan zijn rechterhand en aan het hoofd van de rechtvaardigen tegen wie Hij troostend zegt: “Kom, gezegenden van mijn Vader, neem het koninkrijk in bezit dat vanaf het begin van de schepping voor jullie klaar ligt”?. Aan zijn linkerhand stort de wrekende engel de verdoemden in de afgrond van de hel. Zij krijgen het verschrikkelijke vonnis: “Ga weg van Mij, vervloekten, naar het eeuwige vuur, dat aangelegd is voor de duivel en zijn engelen.”?
De openbaring van de toekomst
In die tijd zal de grote vorst Michaël opstaan om de kinderen van uw volk te beschermen. Want het zal een tijd van nood zijn, zoals er eerder nog geen is voorgekomen zolang er volken bestaan. Maar al degenen van uw volk die in het boek staan opgetekend, zullen in die tijd worden gered. En velen van hen die slapen in het land van het stof zullen ontwaken, sommigen om eeuwig te leven, anderen om de vernedering van een eeuwige schande te ondervinden. Dan zullen de wijzen stralen als de glans van het uitspansel en degenen die de mensen op het rechte pad hebben gebracht zullen schitteren als de sterren, voor eeuwig en altijd.
De effecten van Christus’ offer
Broeders en zusters, iedere priester verricht dagelijks staande de dienst en draagt telkens weer dezelfde offers op, die nooit de zonden kunnen wegnemen. Hij daarentegen is voor altijd gezeten aan de rechterhand van God, na één enkel offer voor de zonden te hebben gebracht, nog slechts wachtend op het ogenblik dat zijn vijanden als een voetbank voor zijn voeten worden gelegd. Want door één offer heeft Hij voor altijd hen die zich laten heiligen tot volmaaktheid gebracht.
En waar deze vergeven zijn, is geen zoenoffer meer nodig.
Onderricht over het einde
Maar in die dagen na de verschrikking zal de zon verduisterd worden, en de maan haar licht niet meer laten schijnen, en zullen de sterren van de hemel vallen en de hemelse machten wankelen. En dan zal men de Mensenzoon op wolken zien komen, met veel macht en heerlijkheid. Dan zal Hij de engelen uitzenden en zijn uitverkorenen verzamelen uit de vier windstreken, van het uiteinde van de aarde tot aan het uiteinde van de hemel. Leer van het beeld van de vijgenboom: als zijn twijgen zacht worden en zijn bladeren zich ontvouwen, dan weten jullie dat de zomer in aantocht is. Zo moeten jullie ook weten: wanneer je deze dingen ziet gebeuren, dan staat het vlak voor de deur. Ik verzeker jullie, deze generatie gaat niet voorbij voordat dit allemaal gebeurd is. Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen niet voorbijgaan. Maar wanneer die dag of dat uur aanbreekt, weet niemand, de engelen in de hemel niet, de Zoon niet, maar alleen de Vader.
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave november 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal