Preek Kerstnachtmis, A
Eerste lezing: Jesaja 9, 1-3. 5-6
Evangelie: Lucas 2, 1-14
Er was eens een koning die jarenlang lessen had ontvangen van een oude wijze meester. Toen deze meester het hof voorgoed wilde verlaten, mocht hij van de koning een wens doen. De wijze meester greep diep in de zak van zijn gewaad, haalde er een prachtig blinkende schaal uit tevoorschijn en vroeg de koning om de schaal met goudstukken te vullen. Dat is gemakkelijk, dacht de koning, goud heb ik immers genoeg. Maar zijn verbazing was groot toen hij zag dat de schaal niet vol raakte hoeveel zakken goud hij er ook inwierp. De koning kreeg zelfs de indruk dat, naarmate hij er meer ingooide, de schaal eerder leger werd. Hij was teleurgesteld en schaamde zich omdat hij de wens van de wijze meester niet kon vervullen.
De oude meester zei: ‘Wanneer je de schaal niet kunt vullen zoals je beloofd hebt, zal ik hem weer in mijn zak doen en u voorgoed verlaten’. Peinzend keek de koning naar de wijze meester. Hoe was het toch mogelijk dat hij ondanks zijn rijkdom en zijn vrijgevigheid de schaal niet kon vullen? ‘Hoe kan dit?’, vroeg de koning? ‘Vertel me het geheim van de schaal’. ‘Het is inderdaad een bijzondere schaal’, zei de wijze meester, ‘ze heeft, net als het menselijke hart, twee eigenschappen.
De eerste eigenschap is het ‘nooit te bevredigen verlangen’. Je kunt het vullen waarmee je wilt, met rijkdom, kennis, macht of aanzien, met alles wat er bestaat: het zal nooit vol worden, het wil steeds meer en steeds andere dingen. Omdat de mens dit geheim van zijn aardse leven vergeten is, leeft hij zonder onderbreking in een verlangen. Hoe meer een mens ontvangt des te meer wil hij: dat is de schaal van het verlangen.
Maar de schaal, dat wil zeggen ons hart, heeft nog een tweede eigenschap, en dat is ‘de leegte’. Wanneer ook maar één lichtstraal het midden van de lege schaal treft, weerspiegelt de hele schaal dat licht, is zij van boven tot onder vervuld met de glans van het licht. Dan is ons hart, na eerst te zijn leeggemaakt, werkelijk vol’.
Lucas 2, 1-14
Ik wens u een zalig kerstfeest.
Schilder: Sandro Botticelli (Florence, circa. 1445 - 1510)
Techniek: tempera op doek (109 x 75 cm)
Te bezichtigen in National Gallery, Londen, Engeland
De 'Mystic Nativity' toont engelen en mensen die de geboorte van Jezus Christus vieren. De Maagd Maria knielt in aanbidding voor haar zoontje, gadegeslagen door de os en de ezel bij de kribbe. Maria's echtgenoot, Jozef, slaapt in de buurt. Herders en wijze mannen zijn gekomen om de pasgeboren koning te bezoeken. Engelen in de hemel dansen en zingen lofzangen. Op aarde verkondigen zij vrede, vreugdevol omarmen ze deugdzame mannen, terwijl zeven demonen versloeg vluchten naar de onderwereld.
Botticelli’s schilderij is al lange tijd de 'Mystic Nativity', vanwege zijn mysterieuze symboliek. Het combineert de geboorte van Christus, zoals verteld in het Nieuwe Testament met een visie van zijn wederkomst zoals beloofd in het boek Openbaring. De tweede geboorte - Christus 'terugkeer naar de aarde - zou het einde van de wereld en de combinatie van toegewijde christenen met God inluiden.
Het beeld werd geschilderd anderhalf millennium na de geboorte van Christus, als religieuze en politieke omwentelingen vragen om profetische waarschuwingen over het einde van de wereld.
'The Mystic Nativity' werd waarschijnlijk geschilderd voor een Florentijnse patroon als een privé devotioneel werk.
Gods opgeheven hand
Het volk dat ronddwaalt in het donker, ziet een helder licht. Over hen die wonen in een land vol duisternis gaat een stralend licht op. Uitbundig laat U hen juichen en U overstelpt hen met vreugde; zij verheugen zich voor uw aanschijn zoals er vreugde is bij de oogst en gejuich bij het verdelen van de buit. Want het drukkende juk, de stang op hun schouders, de stok van de drijver, U breekt ze stuk als op de dag van Midjan.
Want een kind wordt geboren, een zoon wordt ons gegeven. De heerschappij rust op zijn schouders; men noemt hem wonder van beleid, goddelijke held, vader voor eeuwig, vredevorst. Groot is de macht en eindeloos de vrede voor de troon van David, voor zijn koninkrijk; hij zal het stichten en onderhouden door recht en gerechtigheid vanaf nu en voor altijd. De geestdriftige liefde van de Heer van de machten zal dit teweegbrengen.
Geboorte van Jezus
In die dagen vaardigde keizer Augustus een decreet uit dat de hele wereld zich moest laten registreren. Deze eerste registratie vond plaats toen Quirinius gouverneur van Syrië was. Allen gingen op weg om zich te laten inschrijven, ieder in zijn eigen stad. Zo ook Jozef; hij ging van de stad Nazareth in Galilea naar Judea, naar de stad van David, Bethlehem genaamd, omdat hij uit het huis van David stamde, om zich te laten inschrijven, samen met Maria, zijn verloofde, die zwanger was. Terwijl ze daar waren kwam voor haar de tijd dat ze moest bevallen, en ze baarde een zoon, haar eerstgeborene; ze wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een voerbak, omdat er geen plaats voor hen was in het gastenverblijf. Er waren daar in de buurt herders, die in het veld overnachtten om de wacht te houden bij hun kudde. Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en de heerlijkheid van de Heer omstraalde hen. Ze schrokken hevig. Maar de engel zei: ‘Schrik niet, want ik heb een goede boodschap voor u, een grote vreugde voor het hele volk. Vandaag is in de stad van David uw redder geboren; Hij is de Messias, de Heer. Dit is het teken voor u: u zult een kind vinden dat in doeken is gewikkeld en in een voerbak ligt.’ Plotseling was er bij de engel een heel leger uit de hemel; ze loofden God met de woorden: ‘Glorie aan God in de hoogste hemel, en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij een welgevallen heeft.’
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave novemer 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal
Facebook
Twitter