Preek 1ste zondag van het jaar, B
Eerste lezing: Jesaja 63, 16b-17, 19b; 64, 3b-8
Evangelie: Marcus. 13, 33-37
Beste medegelovigen, Het komende liturgische jaar zullen wij vooral uit het evangelie volgens Marcus lezen. Zojuist hoorden we daar een stukje van. En het ging eigenlijk meteen al over de ontknoping. Jezus is onderweg naar Jeruzalem.. De toon wordt grimmig, er hang dood in de lucht. Als Marcus dit opschrijft is Jeruzalem door de Romeinen verwoest. De tempel is met de grond gelijk gemaakt.
Marcus 13, 33-37
We hoeven maar naar de beelden van Gaza en Oekraïne te kijken om ons daar een voorstelling van te maken. Als Marcus verteld dat Jezus Jeruzalem nadert dan voelt hij de pijn van de vernietigde tempel. Dood en ondergang werpen hun schaduw over het verhaal. Als vanzelf komen bij Marcus herinneringen boven aan debatten die Jezus heeft gevoerd over ondergang en verwoesting. Vaak zal hem gevraagd zijn “Wanneer is Gods geduld eindelijk op? Wanneer zal God ingrijpen, de hemel openscheren en naar beneden komen en wanneer vergaat wellicht de wereld?”. Dat was in die dagen een actueel thema. Jezus zegt steevast het zelfde antwoord: “Je kunt daarover niet speculeren. Een tijdstip kan je er niet aan koppelen, maar weet wel de Mensenzoon komt onverwacht”.
En Jezus gebruikt in het evangelie allerlei beelden om dit duidelijk te maken. Het einde van de wereld, de heerschappij van God komt zo onverwacht als de bruidegom die bij het bruidsvertrek opdoemt, of zoals een koning die na een lange reis weer thuis komt. Of zoals een landeigenaar die zijn bezittingen aan zijn dienaren toevertrouwd en na jaren weer eens voor de deur staat.
Vroeger op school gebeurde het wel eens dat een leraar te laat in de klas kwam. Sommige docenten moesten immers op meerdere locaties lesgeven. Er ontstond dan een aanzwellend rumoer in het lokaal. Snel nog het huiswerk van iemand anders overschrijven, roepen, duwen, rennen, gooien en propjes schieten. Maar je wist dat elk ogenblik de leraar in de deuropening kon staan. De eerste overtreders die hem dan in het oog velen zouden streng worden gestraft. En soms werd dat lawaai zo luidruchtig dat de directeur zelf in de deuropening stond en dat leidde dan steevast tot een collectieve straf: Met z’n allen de fietsenstalling aanvegen bijvoorbeeld.
Mattheus en Lucas voegen hier nog een ander beeld aan toe in hun evangelie. Zij zeggen dat de Mensenzoon komt als een dief in de nacht. Dit staat ook in een brief van Petrus en van Paulus. Hoe onverwacht komt een inbreker trouwens? Als je de statistieken er op na leest dan moet je toegeven dat de boef onverwacht komt. Je verwacht hem misschien in de nacht, maar 85 van de honderd keer vind een inbraak overdag plaatst. En niet het meest in villa wijken. Achterstandswijken zijn vaker de dupe. De inbrekers komen ook niet voornamelijk uit Oost-Europa want de gemiddelde dief woont niet verder weg dan 800 meter.
Je moet zo leven dat de leraar in de deuropening of de heer die op reis is je niet kan overvallen. Als je niet attent bent voor het geheim achter dit leven, als je niet verwacht dat je rekenschap wordt gevraagd, als je je niet bewust bent van de liefde die je in je draagt, dan zul je God nooit ontmoeten.
Het lijden van kinderen die aan hun lot worden overgelaten, de oorlogen die volkeren verdrijven uit hun huizen. Ze moeten niet de deprimerende getuigen zijn van een zinloze schepping. Maar juist een verlangen zijn naar een wereld waarin iedereen recht wordt gedaan. God wordt mens als je op Hem wacht en wat wellicht nog belangrijker is een mens wordt meer mens als hij op God wacht. Als ik dit schrijf komt bij mij het beeld op van ‘Sinterklaasavond’. Je wist dat hij kwam. ‘Vol verwachting klopt ons hart’ zongen we. In spanning zaten we klaar. Totdat in het huis een luid gerommel klonk waarmee een piet, met een bepaalde kleur, zijn komst aankondigde en die verwachting veranderde ons.
Bij de supermarkt kan een mevrouw haar vreugde niet voor zich houden. Ongevraagd vertrouwde ze me toe “Morgen komt mijn dochter thuis van haar wereldreis”. En deze moeder kocht alvast haar lievelingseten. Iets met prei en ham, paprika chips, een meloen en zure haring. Ze had het hele huis gepoetst en voor de zekerheid het bed op een oude kinderkamer opgemaakt en een vriendin uitgenodigd. De komst van haar dochter veranderde haar hele dag. Ik denk dat hierin ook de betekenis van de advents ligt.
Als we wisten dat vanavond God bij ons zou aankloppen, wat zouden we vandaag dan nog willen doen? Wie zouden we nog bedanken? Wie zouden we nog vergeving willen schenken en wie zouden we onze excuses willen aanbieden? en welk goede doel zouden we vandaag graag nog iets geven? Welk lied zouden we zingen? Welke kleren zouden we het best kunnen aandoen?
Dat is de kanttekening die Jezus maakt bij het einde der wereld. Wees waakzaam. God is dichterbij dan je denkt!
Amen.
Een smeekpsalm
U, heer, onze vader, van oudsher heet U onze verlosser. Waarom, heer, liet U ons van uw wegen afdwalen, waarom liet U ons hart verstenen, zodat het U niet meer vreest? Keer terug, omwille van uw dienstknechten, de stammen die uw eigendom zijn.
Als U de hemel toch openscheurt om af te dalen! De bergen zouden wankelen voor uw aangezicht.
Geen oor heeft het vernomen, en geen oog heeft een god buiten U gezien, die zo optreedt voor de mensen die op Hem vertrouwen. U ontmoet mensen die recht doen, en uw wegen gedenken. U bent kwaad, want wij zondigden. U bent kwaad op ons omdat we zondigden, toch worden wij gered. Wij hebben ons allemaal verontreinigd, heel onze gerechtigheid werd als bevlekte kleren; wij zijn allen als verwelkte bladeren de wind van onze zonden blaast ons weg. Niemand is er die uw naam nog aanroept, niemand heeft de moed om op U te steunen; want U hebt uw gelaat voor ons verborgen, en ons prijsgegeven aan onze schuld. En toch, heer, bent U onze vader. Wij zijn de leem, U bent de boetseerder, wij zijn allen het werk van uw hand. heer, wees niet te zeer kwaad. Gedenk niet eeuwig onze schuld; kijk op ons neer, wij zijn allen uw volk.
Onderricht over het einde
Kijk uit, wees waakzaam. Want je weet niet wanneer het moment daar is. Het is als met iemand die naar het buitenland is, zijn huis heeft achtergelaten en het beheer heeft overgedragen aan zijn knechten, ieder zijn eigen taak, en aan de poortwachter heeft opgedragen om waakzaam te zijn. Wees dus waakzaam, want je weet niet wanneer de heer des huizes komt, ’s avonds laat of midden in de nacht of bij het kraaien van de haan of bij het eerste ochtendlicht, zodat hij niet onverwacht komt en jullie in slaap vindt. Wat Ik jullie zeg, zeg Ik tegen iedereen: wees waakzaam.’
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave november 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal