Kies uw kerk

Preek van de week

2023-10-22. Samenleven

Preek 29ste zondag van het jaar, A

 

Eerste lezing: Jesaja 45, 1. 4-6

Evangelie: Mattheüs. 22, 15-21

Beste Mede gelovigen. Iemand pakken op zijn woorden. Valstrikken uitzetten om je eigen aanzien te redden. Dat proberen de Farizeeën en de Herodianen bij Jezus te doen. Het is een manier van doen die wij nog steeds goed herkennen. We zien het bijvoorbeeld gebeuren in de vele praatprogramma’s op televisie. Hoe mensen langs elkaar heen praten. Alleen bezig zijn met hun eigen gelijk en proberen de ander op woorden te vangen.

Mattheus 22, 15-21

Mattheus 22, 15-21

In de eerste schriftlezing van vandaag ontmoeten we koning Kores (Cyrus). Hij was in de zesde eeuw voor Christus de koning van Perzië en Perzië werd ten opzichte van Babylonië een steeds machtiger rijk. Wat doet koning Kores ? Hij gunt de onderworpen volkeren een zekere autonomie. Ook wat betreft hun religie. Dus de Joodse ballingen in Babylon mogen terug naar hun land. Ze moeten hun land van voren af aan opbouwen, maar ze krijgen hun vrijheid terug. ‘Terugkeren naar hun eigen land’ en dat vinden ze wonderlijk en mooi en daarom noemt Jesaja zelfs Kores Gods uitverkorene, zijn gezalfde.

In het evangelie koen we Jezus tegen en de valstrik is bijzonder slim uitgezet voor Hem. Farizeeën en Herodianen waren geen goede vrienden van elkaar. En nu weten ze elkaar te vinden om Jezus in de val te lokken. De Farizeeën die zijn tegen de Romeinse bezetter, terwijl de Herodianen, sympathisanten van koning Herodus, profiteerden van de bezetting. Maar nu vinden ze elkaar, voor dit moment, om Jezus dus in de val te lokken. Heel hypocriet benaderen ze Hem met slijmerige woorden treden ze Hem tegemoet. Eerst geven ze Hem een compliment, dan zeggen ze tegen Jezus “U bent een waarheidlievend man, U laat zich door niemand beïnvloeden, want U ziet geen mens naar de ogen en dan komt die ene verraderlijk vraag. De vraag die ze Jezus stellen is “Mag men belasting betalen aan de keizer of niet?” Zegt Jezus ja, dan heult Hij met de Romeinen en hebben de Farizeeën een aanleiding om Hem te beschuldigen. Als Hij zegt dat belasting betaling niet geoorloofd is dan hebben de Herodianen Hem te pakken als opstandeling tegen de Keizer. Dus wat Jezus ook zegt het is in hun ogen nooit goed. Het is dus en echt dilemma. Jezus gaat daar meesterlijk mee om. Hij zegt “laat mij die munt eens zien”. De munt, zo weet Jezus ook, draagt de beeltenis van de Romeinse keizer en de keizer werd in zijn rijk gezien als een godheid en ook als zodanig vereerd.

De eerste christenen weigerden de keizer te vereren als een godheid. Op de munt dus de afbeelding van de keizer en zijn eretitel. En daar stonden de volgende woorden bij: “zoon van god” met de naam van de keizer en in die dagen “Augustus”. Laat Jezus zo zien, “Mij is het helemaal niet om munten te doen. Mij is het om mensen te doen”.

En de mens heeft ook een diepe afkomst, namelijk de mens is het beeld en de gelijkenis van God. En het opschrift dat feitelijk ieder mens draagt luid “Jij bent een kind van God, zoon of dochter van de levende God”. Jezus zegt heel resoluut “Geef aan de keizer wat de keizer toekomst”.

Wel het beeld van de keizer, de politiek is zeker ook in onze dagen van oorlog en strijd niet mooi. We denken aan de oorlog in Oekraïne en ook denken we aan de oorlog in Israël met Gaza en omgekeerd. We denken aan die hopeloze strijd die wordt gevoerd. Partijen die tegenover elkaar staan. Wie vindt de weg om vrede te bereiken. We zijn zeker deze dagen in gebed verbonden met die plekken waar die hevige oorlogen woeden. En we voelen ons allemaal machteloos. We kunnen hier terplekke alleen maar bidden en hopen op vrede. En dat begint met vrede, natuurlijk ook, in ons eigen hart in onze eigen omgeving. Is dat wat Jezus zegt met “Geef aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat God toekomt” en dan zien we het beeld van de kwetsbare mens, de mens die lijdt ook in onze wereld dichtbij en zeker ook veraf. En weten wij ons verbonden met de kwetsbaarheid wat zichtbaar wordt in zoveel mensen in onze omgeving maar ook verder weg.


          Amen.

Afbeelding: The Tribute Money (Eerbetoon van Geld)

Door: Peter Paul Rubens
         Afmetingen (HxB): 144.1 x 189.9 cm
         Techniek: Olieverf op paneel
         Datum: ca. 1612
         Te bewonderen in: Fine Arts Museums of San Francisco

Jesaja 45, 1. 4-6

Roeping van Korus
Zo spreekt de heer tot Kores, zijn gezalfde, die Ik bij de rechterhand heb genomen, om volken voor hem neer te leggen, koningen de gordels van de heupen te rukken, en voor hem de deuren te ontsluiten, zonder dat een poort gesloten blijft:
Omwille van Jakob mijn dienstknecht, om Israël mijn uitverkorene, heb Ik u bij uw naam geroepen, u een erenaam gegeven - en u kende Mij niet. Ik ben de heer en niemand anders, buiten Mij is er geen god; Ik omgord u - en u kent Mij niet. Zo zullen zij erkennen, van de opgang van de zon tot aan haar ondergang, dat er niemand anders is dan Ik alleen: Ik ben de heer, en niemand anders.

Evangelie: Matteüs 22, 15-21

Vragen aan Jezus
Toen gingen de farizeeën weg en maakten plannen om Hem in zijn redenering te verstrikken. Ze stuurden hun leerlingen op Hem af, samen met de Herodianen. Die zeiden: ‘Meester, we weten dat U een waarheidslievend man bent en naar waarheid onderricht geeft over de weg van God, en U door niemand laat beïnvloeden, want U ziet geen mens naar de ogen. Zeg ons dan wat U hiervan vindt: mag men belasting betalen aan de keizer of niet?’ Maar Jezus, die hun kwalijke opzet doorzag, zei: ‘Waarom stelt u Me op de proef, huichelaars? Laat Mij eens een belastingmunt zien.’ Ze gaven Hem een denarie. Hij zei hun: ‘Van wie is die afbeelding en het opschrift?’ Ze zeiden hem: ‘Van de keizer.’ Daarop zei Hij tegen hen: ‘Geef dan aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is.’

Archief preken