Preek van de week

Preek 16^de zondag van het jaar, A

          Eerste lezing: Boek der Wijsheid 12, 13. 16-19
          Evangelie: Matteüs 13, 24-43

Beste medegelovigen, uit iets onooglijks kleins kan iets geweldig groots groeien, dat is een wonder, maar omdat het zo vaak om ons heen gebeurd, raken we niet meer onder de indruk. Hoewel soms toch wel. Zo liet onze oudste dochter ons vorige week een foto zien van de echo van het kindje wat in haar buik aan het groeien is. Ze wees me aan waar de handjes en de beentjes zitten. Ja zelf waar het neusje zit. Dat laatste zie ik niet, maar ik geloof haar en ik verwonder me met haar. Ik weet nu al dat als over vijf maanden een compleet mensenkindje in moeders of vaders armen ligt, dat ik me nog meer verwonder.

Wij moeten ons realiseren dat niet alleen dit kindje, maar dat heel de schepping een wonder is. Het mooie landschap van Het Groene Woud, De Mortelen en De Scheeken, het Dal van de Beerze. De Stille Zuidzee en De Noordelijke IJszee. De schilderijen van alle expressionisten, de sterren aan de hemel, de Snaartheorie, de Digitale camera het is allemaal begonnen met bijna niets. Met een “Oerknal” zoals de wetenschap ons voorhoud, met een energiebron, die wij als gelovigen God noemen. De schepper van hemel en aarde. Dat gaat ons begrip te boven. Deze wereld, onze kosmos is een groot wonder.

Jezus loopt naar een Mosterd plant, die kwamen talrijk voor in de oudheid, van Egypte tot in Zuid-Europa. Zelfs bij prehistorische nederzettingen zijn zaadjes gevonden. Zo algemeen waren ze. Niets bijzonders aan zou je zeggen. Een soort onkruid. De zaadjes zijn kogeltjes met een doorsnee van nog geen 2 millimeter. Ze zijn gegroepeerd in zaaddoosjes een soort peultje lijkt het. Jezus gebruikte graag beelden uit de natuur om er iets mee te zeggen over het mysterie Gods. Hij peutert zo’n peultje van de mosterd plant open en laat dan aan zijn leerlingen zo’n zaadje zien. Ziet u het liggen op het puntje van zijn vinger?

Omdat de mosterd plant letterlijk overal groeide kon men overal en heel gemakkelijk mosterd maken. Het was een goedkoop alternatief voor het duurdere Peper en al die kracht en al die potentie zit dan in zo’n piepklein speldenknopje. Zo weet ook Jezus. Een zo’n klein bolletje is genoeg voor een nieuwe plant. Als het de kans krijgt dan groeit het uit tot een flinke struik. Jezus spreekt zelfs van een boom. Er komen vogels van allerlei pluimage schuilen in zijn schaduw, voor de brandende zon. Ze vinden er voedsel en veiligheid en daarom bouwen ze graag hun nestje in de struik. Wat is dit toch een prachtig beeld voor het rijk van God. Alle vogels, zo verschillend als ze zijn, mogen er thuis zijn. Ze mogen er leven naar hun eigen aard, zoals ze geschapen zijn. En zo zou de kerk die, als aardse organisatie, een verwijzing willen zijn naar dat rijk Gods. Het moet en thuisbasis zijn voor al die verschillende mensen. Mensen die elkaar in al hun verscheidenheid niet de maat nemen, maar elkaar een verkoelend plekje gunnen in die schaduw. Een tak om op te rusten. Een plek om zich thuis te voelen. Om zich te nestelen. Geen boom waarin één soort vogel de overhand heeft en regeert over alle anderen, maar een boom waarin elke vogel een plekje vind en zijn eigen lied mag zingen. Van de onopvallende huismus tot de trotse pauw. Van het bescheiden goudhaantje tot de assertieve ekster.

Jezus laat het zaadje zien aan zijn toehoorders, maar die zien natuurlijk niets. Het is te klein. Toch zijn al die grote planten daarachter allemaal zo nietig begonnen. Welnu zegt Jezus, “Zo gaat dat ook met het rijk Gods”. Het is juist in een tijd waarin de kerk kleiner is geworden een bemoedigend en hoopgevend beeld. Ook wij kunnen het rijk Gods groeikracht geven door een kerk te zijn die niet uitsluit, maar die insluit. Die een boom wil zijn die beschutting bied aan iedereen. Daarvan droomde ook Jezus. Niet alleen de brave mensen, niet alleen het volk Israël, maar ook de Samaritaan, de overspelige vrouw, de tollenaar. Ja al die sukkelaars met een goed hart, ze waren allemaal welkom bij Hem. Het heeft iets in gang gezet, een beweging van barmhartigheid die 2000 jaar later er nog altijd toe doet. Een onooglijk bolletje van nog geen 2 millimeter wordt en huis waar ruimte is voor velen. Zo doet God dat. Je ziet soms niet eens dat het gebeurd, maar het gebeurd werkelijk.

          Amen

Afbeelding: De gelijkenis van het onkruid tussen het graan

Door: Abraham Bloemaert (1566 - 1651)
          Afmetingen (HxB): (100 ?? 133 cm) ”? 1624
          Techniek: olieverf op doek
          Datum: 1624
          Te bewonderen in: Walters Art Museum, Baltimore

In deze gelijkenis zaait de duivel, die door zijn horens en staart wordt geïdentificeerd, onkruid in het veld waar de tarwe is geplant, terwijl de luie (een van de zeven hoofdzonden!) boer en boerin slapen.

Bloemaert was begaafd in het afbeelden van natuurlijke details, maar schilderde nooit pure landschappen, liever schilderijen met een les. Hij was een van de toonaangevende kunstenaars van Utrecht en trainde vele grote artiesten van de volgende generatie.

boek der Wijsheid 12, 13. 16-19

Bestraffing van Kanaän
Buiten U is er immers geen God die zorg draagt voor iedereen, zodat U zou moeten bewijzen dat U niet onrechtvaardig gevonnist hebt.
          Gods kracht
Want uw kracht is de bron van de gerechtigheid en uw heerschappij over iedereen maakt dat U iedereen spaart. Waar niet wordt geloofd in de volkomenheid van uw macht, daar toont U uw kracht en bij degenen die haar kennen beschaamt U de vermetelheid. U hebt de heerschappij over de kracht, U oordeelt met zachtheid en regeert met grote mildheid over ons, want wanneer U maar wilt, staat de macht tot uw dienst.
          Gods les: gelegenheid tot inkeer
Door zo te doen hebt U uw volk geleerd dat de rechtvaardige menslievend moet zijn en hebt U uw zonen goede hoop gegeven dat U gelegenheid tot inkeer geeft waar gezondigd wordt.

Evangelie: Matteüs 13, 24-43

Gelijkenissen van het Koninkrijk
Nog een gelijkenis hield Hij hun voor: ‘Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met iemand die goed zaad op zijn akker had gezaaid. Toen iedereen sliep, kwam zijn vijand, zaaide onkruid tussen de tarwe en ging weer weg. Toen het gewas opschoot en vrucht zette, kwam ook het onkruid tevoorschijn. De knechten van de eigenaar kwamen hem zeggen: “Heer, hebt u geen goed zaad op uw akker gezaaid? Waar komt dat onkruid dan vandaan?”? Hij zei hun: “Een vijandig mens heeft dat gedaan.”? De knechten vroegen hem: “Zullen we het er dan maar uit gaan halen?”? Maar hij zei: “Nee, want als jullie het onkruid eruit halen, trek je tegelijk de tarwe eruit. Laat ze samen opgroeien tot de oogst, en in de oogsttijd zal ik tegen de maaiers zeggen: Haal eerst het onkruid bijeen en bind het in bussels om het te verbranden, maar verzamel de tarwe in mijn schuur.”? ’ Nog een gelijkenis hield Hij hun voor: ‘Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met een mosterdzaadje, dat iemand op zijn akker zaaide. Dat is wel het kleinste van alle zaden, maar als het is opgeschoten, is het groter dan de struiken en wordt het een boom, zodat de vogels van de hemel in zijn takken komen nestelen.’ Nog een gelijkenis vertelde Hij hun: ‘Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met zuurdesem, die door een vrouw in drie maten meel werd verwerkt, totdat het er helemaal van doortrokken was.’ Dat alles vertelde Jezus in gelijkenissen aan de menigte en zonder gelijkenis vertelde Hij hun niets. Zo werd vervuld wat gezegd is bij monde van de profeet: Ik zal mijn mond openen in gelijkenissen, Ik zal uitspreken wat verborgen was vanaf de grondvesting van de wereld.
          Uitleg en andere gelijkenissen
Toen stuurde Hij de menigte weg en ging naar huis. Zijn leerlingen kwamen bij Hem en zeiden: ‘Leg ons het beeld uit van het onkruid op de akker.’ Hij antwoordde: ‘De zaaier van het goede zaad is de Mensenzoon. De akker is de wereld. Het goede zaad, dat zijn de kinderen van het koninkrijk. Het onkruid, dat zijn de kinderen van de boze. De vijand die het zaaide, is de duivel. De oogst is de voleinding van de tijd en de maaiers zijn de engelen. Zoals nu het onkruid bijeen wordt gehaald en in het vuur verbrand wordt, zo zal het zijn bij de voleinding van de tijd. De Mensenzoon zal zijn engelen uitsturen en die zullen uit zijn koninkrijk allen bijeenbrengen die anderen ten val brengen en onrecht bedrijven, en ze zullen hen in de vuuroven gooien. Het zal daar een gejammer zijn en een tandengeknars. Dan zullen de rechtvaardigen stralen als de zon in het koninkrijk van hun Vader. Wie oren heeft, moet horen.