Preek van de week

6^de zondag van Pasen 2023, A

          Eerste lezing: Handelingen van de apostelen 8; 5-8, 14-17
          Evangelie: Johannes 14, 15-21

In de eerste lezing wordt ons verteld over het optreden van de apostelen. De Handelingen leveren ons vele getuigenverklaringen over de manier, waarop de eerste generatie na Jezus’ verrijzenis te werk is gegaan. Wat mij opvalt is de grote overeenkomst met de manier waarop Jezus dat deed. De apostelen zetten mensen weer op hun voeten, genezen blinden en doven. Ze blijven trouw aan hun opdracht, ook als deze gevangenschap en vervolging oproept. Zij spreken moedig voor gelovige en burgerlijke overheden en vertonen een grote pastorale bekommernis met mensen, die in nood verkeren. Het valt me op, maar het verwondert me niet echt. Waarom eigenlijk niet.

Vlak voor de evangelielezing van deze dag staat een beroemd woord geschreven. Op de vraag van Filippus: ‘Heer, toon ons de Vader’, heeft Jezus geantwoord: “Wie mij ziet, ziet de Vader!” (Red. zie Johannes 14, 1-12). Zulke woorden kun je alleen bij Johannes verwachten. Ze zijn namelijk van een wonderlijke diepgang. Ik trek daaruit voor mij de volgende conclusie. Wil je zinnig over God spreken, kijk dan naar Jezus, hoe Hij spreekt en werkt, zich gedraagt en verdraagt. Zie naar zijn algehele overgave en deelname aan het lot en het leven van de geschoffeerde en gekwelde mens.

We mogen het ons niet te gemakkelijk maken. Dat zouden we doen, als we ons de heilige Geest voorstellen als een vogel, die van bovenaf komt aangevlogen of heen en weer vliegt tussen de mensen. Natuurlijk gebruikt de bijbel het beeld van de duif, maar dat is een symbool, rijk geladen weliswaar, maar een symbool. En daarbij moeten we het bij laten.

Je kunt de heilige Geest niet filmen. Als je dat probeert zie je niets, zelfs geen vogel. Toch zegt Jezus, dat Hij na zijn opstaan uit de doden ons de heilige Geest zal zenden. Maar dat zenden is niet te verstaan als een postpakket of een e-mail. Evenmin als we God kunnen waarnemen zonder naar Jezus te zien, kunnen we de heilige Geest waarnemen zonder naar Jezus te zien.

Om te besluiten. Wie scherp naar Jezus kijkt, zijn spreken en doen op zich laat inwerken en concreet maakt in het eigen spreken en doen, zal zijn Geest op een eigen wijze gewaar worden. De inspirerende kracht en het voortstuwend elan van Jezus drijven ons voort. Dat vertalen we door te zeggen dat Hij ons begeesterd, ons met andere woorden zijn Geest zendt. Mogen we het nu hierbij laten? Ik denk van niet. De helper, de trooster is daar! Als wij samen dienen, delen en doen.

          Amen.

Afbeelding: De Zwartzusters van Mechelen vereren de Drie-eenheid

Informatie: Wie meer weet over het schilderij mag dit kenbaar maken bij de redactie.

De kunstenaar toont ons de communiteit van de zogeheten Zwartzusters te Mechelen. Het zijn begijnen die leven volgens de regel van Sint Augustinus. Zij leven niet als zusters die binnen de muren van het klooster blijven. Zij wonen op een begijnhof. Naast hun persoonlijke gebedstijden komen zij zo nu en dan bij elkaar in de kapel voor gezamenlijk gebed. Zij doen aan handenarbeid en trekken geregeld de stad in om ‘ter wille van de liefde Gods’ arme mensen te ondersteunen.

De kunstenaar heeft de zusters links en rechts in twee koren opgesteld, juist zoals dat in de kapel bij het gezamenlijk gebed gebeurt. Op de knielbankjes waar een groen kleed overheen is gedrapeerd, zullen moeder overste en de priorin plaats hebben genomen, met een opengeslagen gebedenboek voor zich. Te oordelen naar de vroom gevouwen handen wilden de zusters graag in gebedshouding worden afgebeeld.

We zien in het midden op de achtergrond de Drie-eenheid. De afbeelding zou de illustratie kunnen zijn bij de zin uit het Johannes’ evangelie: ‘Wie Mij liefheeft zal ondervinden hoe de Vader hém liefheeft, en ook Ik zal hem liefhebben en Mij aan hem openbaren.’

De drie goddelijke personen zijn gehuld in een wolk, wat de hemel aanduidt. Rechts zetelt God de Vader, met een wit haarkransje en evenzo witte baard. Hij draagt een gouden mantel; in de rechterhand heeft Hij een scepter en in de linker de wereldbol, ten teken dat Hij Koning is over het heelal. Rechts van Hem, voor ons links, zetelt Christus, met naakt bovenlijf, en verder gehuld in een rood gewaad, kleur van lijden en liefde. Hij heeft het kruis onder de rechter arm, met zijn linkerhand maakt Hij een zegengebaar. Tussen hen in de Heilige Geest, weergegeven als symbolische witte duif die zoals altijd vanuit de hoge neerdaalt. Vóór de Drie-eenheid knielt een jonge monnik met een brandend hart in zijn hand en een mijter aan zijn voeten: Sint Augustinus. Vol aandacht ziet hij op naar de drie goddelijke eenheid.

Handelingen van de apostelen 8; 5-8, 14-17

Filippus verkondigt de goede boodschap in Samaria
Zo kwam Filippus in de stad van Samaria en predikte daar de Messias. Als ze hem hoorden spreken en de tekenen zagen die hij verrichtte, was iedereen in de ban van Filippus’ woorden. Want velen van hen die onreine geesten hadden - onder luid geschreeuw gingen ze eruit, en vele verlamden en kreupelen werden genezen. Daarover ontstond grote vreugde in die stad.
Toen de apostelen in Jeruzalem hoorden dat Samaria het woord van God had aanvaard, stuurden ze Petrus en Johannes naar hen toe. Zij gingen daarheen en baden voor hen dat ze de heilige Geest mochten ontvangen, want die was nog op niemand van hen neergedaald. Ze waren alleen gedoopt in de naam van de Heer Jezus. Daarop legden ze hun de handen op en zij ontvingen de heilige Geest.

Johannes 14, 15-21

Ik laat jullie niet verweesd achter
Als jullie Mij liefhebben, zul je ter harte nemen wat Ik jullie opdraag. En Ik zal de Vader vragen jullie een andere Helper te geven, die voor altijd met jullie zal zijn, de Geest van de waarheid. De wereld kan Hem niet ontvangen, omdat ze Hem niet ziet en ook niet kent; jullie kennen Hem wel, want Hij blijft bij jullie en zal in jullie zijn. Ik laat jullie dus niet verweesd achter: Ik kom bij jullie terug. Want nog maar een korte tijd en de wereld ziet Mij niet meer, terwijl jullie Mij wel zullen zien, want evenals Ikzelf zullen ook jullie leven. Op die dag zul je inzien dat Ik in mijn Vader ben, en dat jullie in Mij zijn zoals Ik in jullie ben. Wie zich aan mijn opdracht gebonden weet en haar ter harte neemt, die is het die Mij liefheeft, en wie Mij liefheeft zal ondervinden hoe de Vader hém liefheeft, en ook Ik zal hem liefhebben en Mij aan hem openbaren.’