Preek 5de zondag van het jaar, A
Eerste lezing: Jesaja 58, 7-10
Evangelie: Matteüs 5, 13-16
We lezen in deze zondagen voorafgaand aan de veertigdagentijd uit de Bergrede. Dat is dus een rede, een toespraak het woord zegt het al die Jezus volgens Matteus gehouden heeft op een berg. Of beter nog: op dé berg. Want voor de lezers van Matteus kan de berg niets anders zijn, dan de berg Sinai, of Horeb, de berg waarop Mozes van God zelf de leefregels ontving voor het volk opdat mensen waardig leven mogen in vrijheid en gerechtigheid.
Jezus grijpt in zijn Bergrede als een nieuwe Mozes daarop terug. Hij zag hoe die leefregels tot wet zijn geworden waarmee men elkaar de maat kon nemen. Terwijl leefregels juist bedoeld zijn als wegwijzers die mensen kunnen behoeden voor allerlei valkuilen. Leefregels die nodigen om je leven richting te geven in de wirwar van zaken die dagelijks op ons afkomen. Ze helpen ons onderscheid te maken tussen goed en kwaad. Ze maken God tot bondgenoot in ons leven en ze kunnen je bovendien helpen om boven jezelf uit te groeien.
Mattheus 5, 13-16
De eerste lezing uit de profeet Jesaja vat met een aantal kernwoorden heel precies samen waar het allemaal om gaat. Het gaat om oer menselijke zaken: brood voor de hongerigen, een dak voor zwervers, kleding voor de naakten; maar het gaat ook over gewone zaken als opgeheven vingers, kwaadsprekerij enz. Duidelijk taal en voor iedereen te begrijpen. De apostel Paulus zegt niet voor niets: ‘het evangelie dat ik verkondig is geen ingewikkelde wetenschap, maar heel simpel en voor iedereen te begrijpen.’
En Jezus tekent daarbij aan: – ook kort en bondig – ‘Jullie hebben als leerlingen daarbij een voortrekkersrol. Jullie zijn het zout der aarde; jullie zijn het licht der wereld.’
De schriftlezingen zijn dus niet bedoeld om onszelf of om elkaar even de maat te nemen, maar om ons een visioen voor te houden, of tot inkeer te brengen, terug bij onszelf, los van alle drukte die ons leven bepaalt.
Gij zijt het zout van de aarde; gij zijt het licht van de wereld.
Jezus wil van de leefregels die God op de berg heeft gegeven geen jota of stipje veranderen. Hij wil wel dat we er op een nieuwe manier naar kijken. Hij wil dat ze ons leven weer richting kunnen geven en dat ze God ruimte geeft om met ieder van ons in gesprek te gaan. Het gaat om onze wortels, om onze ziel. En als wij het zout der aarde zijn en het licht van de wereld, dan kunnen we niet met de handen op elkaar blijven zitten. De wereld heeft mensen nodig die door deze leefregels bezield zijn en daarnaar leven. Het gaat om geestdrift en inspiratie zoals Paus Franciscus nu teweegbrengt in Congo en Zuid Soedan.
Jezus pleit niet voor grootse daden, maar wel om een levenswijze bezield door zijn Geestkracht die onze wereld een nieuw gezicht kan geven.
Zout der aarde zijn, licht van de wereld, het is een schitterende roeping, want de wereld heeft dat nodig.
Amen.
Door: Károly Ferenczy (1862, 1917
Afmetingen: 135 x 201 cm
Techniek: olieverf op canvas
Datum: 1896
Te bewonderen in: Hongaars Nationale Galerij, Budapest
Het vasten dat de Heer verlangt.
Is vasten niet dit: uw brood delen met wie honger heeft; arme zwervers opnemen in uw huis; een naakte kleden die u ziet en u niet onttrekken aan de zorg voor uw broeder? Dan breekt uw licht als de dageraad door en groeien uw wonden spoedig dicht; dan gaat uw gerechtigheid voor u uit, en sluit de heerlijkheid van de Heer uw stoet. Als u dan roept, geeft de Heer u antwoord, en smeekt u om hulp, dan zal Hij zeggen: ‘Hier ben ik!’ Als u het juk uit uw midden verwijdert, geen vinger bedreigend meer uitsteekt en geen valse aanklachten indient; de hongerige aanbiedt wat u voor uzelf verlangt en de onderdrukte met voedsel verzadigt, dan zal uw licht in de duisternis opgaan, uw nacht als de heldere middag zijn.
Toespraak op de berg
Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout krachteloos wordt, waar moet je het dan mee zouten? Het deugt alleen nog maar om weggegooid en door de mensen vertrapt te worden. Jullie zijn het licht van de wereld. Een stad kan niet verborgen blijven als ze boven op een berg ligt. Je steekt een lamp niet aan om haar onder de korenmaat te zetten, maar je zet haar op de kandelaar, en dan schijnt ze voor allen in huis. Laat zo jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede werken zien en jullie Vader in de hemel verheerlijken.
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave novemer 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal
Facebook
Twitter