Preek van de week

Preek 4^de zondag van de advent, C

         Eerste lezing: Micha 5, 1-4a
         Evangelie: Lucas 2, 1-14

Ontmoetingen! Wie kan er zonder? Onze grootste angst is misschien wel een leven waarin we geen mensen meer ontmoeten. We leven pas als mens doordat wij andere mensen ontmoeten. Het leven en de liefde delen, onze zorgen en vragen. Gelovigen zullen ook zeggen: omdat we God ontmoeten. Elkaar ontmoeten is van levensbelang!

Ruim baan geven aan de ander, daarin schieten we nogal eens tekort. In elke ontmoeting nemen we onszelf mee. En daarbij zie ik drie lagen in onszelf.

• Er is allereerst de bovenlaag, het feitelijk en bewust de ander adem en ruimte ontnemen. We doen de ander kwaad, laten hem, haar vallen, we sluiten ons af, en ook voor God sluiten we ons af.
• Er is nog een tweede laag. Zoals bij sommige wijnen zich om de ziel van de fles droesem verzamelt, zo kan ook onze ziel omgeven zijn door het zwarte. Afgunst, jaloezie zijn daar te vinden, achterdocht zodat elke vraag van een ander als een aanval wordt ervaren.
• Een derde laag die ons beïnvloedt bij een ontmoeting is de samenleving waarin we leven. De wijze waarop we met de dingen en met de natuur omgaan, is niet op het welzijn van de kleinen en geringen gericht.

Om te besluiten. De ontmoeting van Elisabeth en Maria laat zien dat het mogelijk is elkaar in vrede te ontmoeten. Het verhaal is geschreven vanuit het besef, dat God onze vrede zoekt, vergeeft en tot vergeving en heling inspireert. Uiteindelijk staat niet ons kwaad, het zwarte in onszelf, ons maatschappelijk tekort in het midden, maar God die hoopt dat wij in vrede leven met elkaar en met God. Dit kunnen ook wij bereiken door het volgende te doen: Wie je ook bent, wat je ook gelooft, geef elkaar de ruimte.

          Amen

Afbeelding: Visitatie (ca. 1445)

Schilder: Rogier van der Weyden (ca 1400 - 1464)
          Techniek: olie en tempera op hout
          Afmetingen: 57,5 x 36,2 cm
          Te bezichtigen in: Museum van beeldende Kunsten Leipzig, Duitsland

Maria, zwanger van Jezus ontmoet Elizabeth, die ook zal baren, ondanks haar vergevorderde leeftijd. De "Visitatie" werd vaak afgebeeld in de late Middeleeuwen, want het doet een beroep op de emotionele mens. Twee opvallend zwangere vrouwen die elk een hand plaatsen op de buik van de ander. De twee figuren schilderde Van der Weyden als levende vrouwen van vlees en bloed. Hun gezichten zijn geschilderd met de grootste nauwkeurigheid, om de zuiverheid van Maria te weerspiegelen en door de leeftijdsduiding in het gezicht van Elizabeth. De kostbare kleding is geschilderd met grootste nauwkeurigheid. De kleur en pracht kenmerken Maria als Koningin van de Hemel. Het landschap is realistisch afgebeeld met een adembenemend gevoel voor detail: In de visvijvers, zijn de kleuren van de mensen die op de oever staan, evenals de boomkronen en wolken weerspiegeld. Zelfs in de diepte van de beeldruimte schilderde Rogier millimeter-grote figuren met grote precisie.

Deze details, die hij laat herleven in het karakteristieke beeld van het perfectionisme van een kunstenaar die een van de grootste en meest invloedrijke schilders was van de 15e eeuw. Het realisme en de innerlijkheid van zijn kunst hernieuwde het schilderen van de late Middeleeuwen.

Op 4 december 2014 verscheen in Duitsland van dit schilderij een postzegel met een frankeerwaarde van 145 cent.
Johannes wijst met zijn rechterwijsvinger naar de hemel, misschien ter aankondiging van de komst van Christus..

Dit is het laatste schilderij dat Leonardo maakte.

Micha 5, 1-4a

Heilsprofetieën
Dit zegt de Heer: 'Uit jou, Betlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden, in de dagen van weleer. Totdat de vrouw die zwanger is haar kind heeft gebaard, worden zijn broeders aan hun lot overgelaten. Daarna zullen wie er nog over zijn terugkeren naar de andere Israëlieten. Hij zal aantreden en hen als een herder weiden, bekleed met de macht van de Heer, zijn God, met de majesteit van diens verheven naam. Zij zullen veilig wonen, want hij zal heersen tot aan de einden der aarde, en hij brengt vrede.

Lucas 1, 39-45

Maria bij Elizabeth; Maria’s loflied
Na enkele dagen vertrok Maria met spoed naar het bergland, naar een stad van Juda. Zij ging het huis van Zacharias binnen, en begroette Elizabeth. Meteen toen Elizabeth de begroeting van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot. Elizabeth werd vervuld met heilige Geest. Ze riep met luide stem: ‘Gezegend ben jij onder de vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot. Waar heb ik het aan te danken dat de moeder van mijn Heer bij mij komt? Op het moment dat je groet mij in de oren klonk, sprong het kind van blijdschap op in mijn schoot. Gelukkige vrouw, zij die gelooft! Wat haar namens de Heer is gezegd, zal in vervulling gaan.’