Preek 7de zondag van het jaar, A
Eerste lezing: Leviticus. 19, 1-2. 17-18
Evangelie: Matteüs 5, 38-48
Trouwens, ook Jezus was geen Nederlander. Wij Nederlanders weten het wel: ‘Doe gewoon, dan doe je al gek genoeg!’. Dus: Je hoeft alleen maar het gewone te doen. Doe het gewone! Maar wat is het gewone? Allereerst dat je handelt volgens het oeroude gebod; ‘Oog om oog, tand om tand.’. Dat betekent niet een grenzeloze harde reactie als iemand ons schade toebrengt. Je beschadigt een oog, je betaalt niet met je eigen oog, maar je betaalt de schade die je veroorzaakt hebt. Iemand stoot je een tand uit, je hebt recht op een geldelijke vergoeding.
Iemand geeft je een cadeau, jij geeft hem of haar bij een andere gelegenheid een cadeau terug van ongeveer dezelfde waarde. Dat is gewoon. Gewoon is dat je van je familie houdt en van je vrienden, voor hen opkomt. Gewoon is dat je contacten onderhoudt met bekenden; dat is veilig en vertrouwd.
Van je vijand houden, dat is ongewoon. Wat moeten we ons voorstellen bij: ‘Houden van je vijand’? Dat we haar fêteren? Hem leuk vinden? Dat kan niet het geval zijn. Hoe kun je aardig zijn tegen degene die jou, of je dochter, of zoon misbruikt heeft? Je land bezet houdt, je besteelt? Moet je maar laten passeren wat je vijand jou en anderen aandoet? Dat kan niet de bedoeling zijn. Dan wordt je bijna een medestander van je vijand.
Mattheus 5, 38-48
In de voorbeelden die Jezus geeft, vindt een confrontatie plaats met de vijand die hem of haar uit het lood brengt en hen de mogelijkheid biedt een andere weg in te slaan. ‘Wanneer iemand je op je rechterwang slaat, biedt hem ook de andere wang aan.’ In feite is het dan heel moeilijk voor degene die geslagen heeft, nogmaals te slaan. Hij komt waarschijnlijk tot bezinning. Als iemand je hemd opeist, geef hem je jas. Je overbluft haar. Je voegt geen leed toe, maar zij staat wel in haar hemd. De bezetter die eist dat je voor een mijl dwangarbeid verricht, breng je in verwarring door meer te doen dan hij eist.
Om over na te denken. De Bijbel is geen receptenboek, maar stimuleert ons te zoeken naar verrassende oplossingen. Uiteindelijk gaat het niet om goed handelen in dit evangelie. In eerste instantie zegt dit iets over God die het laat regenen en de zon laat schijnen over goeden en slechten. Iedereen is Gods beeld en gelijkenis. Hij wil meer dan het gewone voor ons doen. God daagt ons uit om buiten ons kringetje te treden. Ook buiten het christelijke en Nederlandse kringetje. God daagt ieder van ons uit zelf naar buiten treden zoals God dat doet. God wil alle mensen verleiden meer dan het gewone te doen, zodat wij en allen in deze wereld, in vrede kunnen leven. Daarom is God geen Nederlander…
Amen.
De heiliging van het leven
De Heer sprak tot Mozes: ‘Zeg tegen heel de gemeenschap van de Israëlieten: Wees heilig, want Ik, de Heer uw God, ben heilig.
Wees niet haatdragend tegen uw broeder. Wijs elkaar terecht: dan maakt u zich niet schuldig aan de zonde van een ander. Neem geen wraak op een volksgenoot en koester geen wrok tegen hem. U zult uw naaste liefhebben als uzelf. Ik ben de Heer.
Maar Ik zeg jullie …
Jullie hebben gehoord dat er gezegd is: Oog om oog en tand om tand. Maar Ik zeg jullie een zaak niet uit te vechten met iemand die je kwaad heeft gedaan. Maar als iemand jou een klap op je rechterwang geeft, houd hem dan ook de andere voor. Als iemand een geding tegen je aanspant om je hemd te krijgen, geef hem dan ook je jas. Als iemand je dwingt hem een mijl te begeleiden, ga er dan twee met hem mee. Geef aan wie jou iets vraagt, en wend je niet af als iemand van je wil lenen. Jullie hebben gehoord dat er gezegd is: U zult uw naaste liefhebben en uw vijand haten. Maar Ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie je vervolgen, dan zullen jullie kinderen worden van je Vader in de hemel, want die laat zijn zon opgaan over slechten en goeden, en Hij laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Want als je liefhebt wie jou liefheeft, welk loon verdien je dan? Doen de tollenaars dat ook niet? Als je alleen je broeders groet, wat voor bijzonders doe je dan? Doen de heidenen dat ook niet? Jullie zullen dus onverdeeld goed zijn, zoals jullie hemelse Vader onverdeeld goed is.
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave november 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal