Preek van de week

Preek 32^ste zondag van het jaar, B

Eerste lezing: 1e boek der Koningen 17, 10-16

Evangelie: Marcus 12, 38-44

Het woord 'weduwe' geeft in de bijbel een bepaalde groep mensen aan. De weduwe is de mens die alleen staat, niet de bescherming en steun geniet van een sterk familieverband. Geen vast inkomen heeft en het maar alleen moet zien te redden. Kortom de weduwe staat voor de arme mens die 's morgens nog niet weet of ze 's avonds wel iets te eten heeft..

De 'weduwe' kan dus ook een man zijn, of een gehandicapte, of een vluchteling, een kind. En een bijstandswet bestond niet in die tijd. De sociale zekerheid had je in je familie - en als je een kleine, zwakke, familie had of geen, dan kon je en moest je om alles bedelen. Zij hadden de steun van anderen nodig om te overleven.

De weduwe in het evangelie geeft zelfs haar hele 'leven' - zo staat er in het Grieks. Is dat wel wijs? Moet de tempel juist niet haar ondersteunen in plaats van omgekeerd? Jezus waarschuwt tegen de Schriftgeleerden, zeg maar de theologen en predikers van die tijd, de mensen die de Schrift uitlegden. Zij eten de huizen van de weduwen op. Ook dat is van alle tijden. Evenals banken en beleggingsfondsen voor de niet zo armen, hebben deze predikers armen overtuigd dat zij beter hun geld bij hen konden 'beleggen'.

Waarom prijst Jezus de weduwe? Omdat ze bereid is haar heel leven te geven, zoals Jezus gaat doen. De weduwe geeft haar eigen leven. Het gaat erom je eigen leven te geven, en je doet dat door zoals de weduwen, met elkaar te delen, door je niet af te sluiten op grond van je bestaansonzekerheid, maar door juist daardoor open te gaan naar anderen.

Ik wil U, ons, drie dingen toewensen:

1. Dat onze eigen bestaansonzekerheid ons zal openen voor anderen in plaats van ons afsluiten.
2. Dat we ons eigen leven geven en niet de lasten afwentelen op anderen.
3. Dat we nooit anderen of onszelf opofferen aan een religieus gevoel, of voor wat we aanzien als onze God. God wil slechts dat wij delen; dan zal het ons aan niets ontbreken (ps 23).

Amen

Afbeelding: Jezus wijst zijn discipelen op de weduwe die haar laatste penning in de offerbus werpt

        Etser:                   Luyken, Jan (1649-1712)

Ets:                      1712

afmetingen:         10,95 cm bij 14,15 cm

Gevonden op: geheugen.delpher.nl

1e boek der Koningen 17,10-16

        Elia in Sarefat
De profeet Elia ging naar Sarefat. Toen hij bij de stadspoort kwam, was daar een weduwe hout aan het sprokkelen. Hij riep naar haar: ‘Wees zo goed om voor mij in deze kruik een beetje water te halen; ik zou graag wat drinken.’ Toen zij het ging halen riep hij haar na: ‘Wees zo goed om ook een stuk brood mee te brengen. ’Zij antwoordde: ‘Zowaar de Heer uw God leeft, ik heb geen brood meer; alleen nog maar een handvol meel in de pot en nog een beetje olie in de kruik. Ik sprokkel nu wat hout en ga dadelijk naar huis om voor mij en mijn zoon voor het laatst eten klaar te maken; daarna wacht ons de dood.’ Elia antwoordde: ‘Vrees niet, ga naar huis en doe wat u van plan bent, maar maak van het meel en de olie eerst een broodje voor mij en breng mij dat; voor uzelf en uw zoon kunt u daarna zorgen. Want, zo spreekt de Heer, de God van Israël, de pot met meel raakt niet leeg en de kruik met olie raakt niet op totdat de Heer het weer laat regenen.’ Toen ging zij weg en deed wat Elia gezegd had, en elke dag hadden zij te eten, hij, zij en haar familie. De pot met meel raakte niet leeg en de kruik met olie raakte niet op, volgens het woord dat de Heer gesproken had door Elia.

Marcus 12,38-44

        Waarschuwing tegen de Schriftgeleerden
Bij zijn onderricht zei Hij: ‘Pas op voor de Schriftgeleerden, die graag in plechtige gewaden rondlopen en graag gegroet worden op het marktplein, graag vooraan in de synagoge zitten, en op de ereplaats bij het feestmaal. Mensen die de huizen van de weduwen opeten en voor de schijn lange gebeden opzeggen - over hen zal een bijzonder streng vonnis geveld worden.’
        Een arme weduwe
Gezeten tegenover de offerkist, bekeek Hij hoe de menigte kopergeld in de offerkist gooide. Veel rijken gooiden er veel in. Er kwam een arme weduwe, die er twee muntjes in gooide, ter waarde van een quadrans. Hij riep zijn leerlingen bij zich en zei tegen hen: ‘Ik verzeker jullie, die arme weduwe gooide meer in de offerkist dan alle anderen. Want allen gooiden er iets in van hun overvloed, maar zij gooide er van haar armoede alles in wat ze had, heel haar levensonderhoud.’