Preek van de week

        Preek 3^de zondag in de veertigdagentijd 2018, B

Eerste lezing: Exodus 20, 1-17

Evangelie: Johannes 2, 13-25

Bij de voorbereiding op het paasfeest wordt ons vanuit de H. Schrift het kader aangegeven waarbinnen woorden moeten worden verstaan die we vaak gebruiken als richtingwijzers in ons leven. Het gaat dan om woorden als: God, heilig, bevrijding, geloven, gerechtigheid, de relatie met je ouders, de relatie met je naaste en met de gemeenschap … en alles wat daarbij fout kan gaan. Volgens de tien woorden of de tien geboden is er een samenhang tussen ons geloof in God en alles wat ons heilig is in het leven.
En dan is het heel opvallend dat in de tekst van die tien woorden zo vaak het woord "niet" voor komt. Na het erkennen van God als de God van ons leven en het eren van je ouders klinkt: Je zult dit niet doen en dat niet doen. Ons handelen kent blijkbaar grenzen en die mag je niet overschrijden. Daar valt ook niet over te discussiëren. Gij zult niet doden, gij zult niet stelen, enz. Maar tegelijk met de grenzen geven deze woorden anderzijds heel veel ruimte ten aanzien van de dingen die je wel kunt en mag doen. Er ligt een hele wereld voor ons open, waar mensen in vrijheid mogen wonen op hoop van zegen.

In het evangelie horen we hoe Jezus reageert op het tempelgebeuren in Jeruzalem. Het gaat hier om de kern van Israëls geloof. De tempel staat voor alles wat Israël heilig is. En juist daar op het tempelplein is de God van Israël tot kerkelijke  handelswaar geworden. Alsof je het met God op een akkoordje kunt gooien. Jezus geeft heel duidelijk aan dat je als tempeldienst of als kerk je nooit tussen God en mens mag plaatsen, dat je nooit Zijn Naam mag misbruiken om de ruimte van leven die Hij ons geeft nodeloos in te perken.
Jezus reinigt de tempel van ieder die zich Gods Naam toe eigent om gelovigen allerlei lasten op te leggen. Ik denk dat onze wereld er heel anders uit zou zien wanneer de religieuze leiders in onze wereld van allerlei religies zich zouden realiseren hoe betrekkelijk en hoe tijdgebonden allerlei opvattingen zijn.

De veertigdagentijd is niet alleen bedoeld om ons te bezinnen op onze fouten en tekortkomingen, maar ook om opnieuw oog te krijgen voor die ruimte van leven die we - ik zou willen zeggen als ‘aardse mensen’ -  nodig hebben. Het leven is ons niet gegeven als een last, maar als een bron van vreugde. Gelovigen moeten zich dat altijd goed realiseren. Want dan pas kunnen wij als herboren mensen Pasen vieren.
 

Amen

Afbeelding: Christus stuurt de geldwisselaars de tempel uit

        (Vlaamse) Schilder: Jan Sanders van Hemessen (c. 1500 - c. 1566)

Techniek: olieverf op paneel

Datum: ca. 1556

Te bezichtigen in: museum des Beaux-Arts, Nancy, Frankrijk.

Exodus 20, 1-17

       De tien geboden
Toen sprak God al de woorden die hier volgen: ‘Ik ben de Heer uw God, die u heeft weggeleid uit Egypte, het slavenhuis.

• U zult geen andere goden hebben ten koste van Mij. U zult geen godenbeelden maken, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hier boven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde. Kniel voor zulke beelden niet neer, vereer ze niet, want ik, de Heer, uw God, duld geen andere goden naast mij. Voor de schuld van de ouders laat ik de kinderen boeten, en ook het derde geslacht en het vierde, wanneer ze mij haten; maar als ze mij liefhebben en doen wat ik gebied, bewijs ik hun mijn liefde tot in het duizendste geslacht.
• Misbruik de naam van de Heer, uw God, niet, want wie zijn naam misbruikt laat hij niet vrijuit gaan.
• Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is een rustdag, die gewijd is aan de Heer, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de Heer de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat er leeft, en op de zevende dag rustte hij. Daarom heeft de Heer de sabbat gezegend en heilig verklaard.
• Eer uw vader en uw moeder. Dan zult u lang leven op de grond die de Heer uw God u schenkt.
• U zult niet doden.
• U zult geen echtbreuk plegen.
• U zult niet stelen.
• U zult niet vals getuigen tegen uw naaste.
• U zult uw zinnen niet zetten op de vrouw van uw naaste,

U zult uw zinnen niet zetten op het huis van uw naaste; niet op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of zijn ezel, op niets wat hem ook maar toebehoort.’

Evangelie: Johannes 2, 13-25

        Afbraak van de tempel
Het was kort voor het Joodse Pasen. Jezus begaf zich naar Jeruzalem en zag daar hoe men in de tempel runderen, schapen en duiven stond te verkopen en geld zat te wisselen. Hij knoopte touwen aaneen tot een zweep en joeg ze allemaal de tempel uit, schapen en runderen erbij. De tafels van de wisselaars gooide Hij met geld en al omver. En tegen de duivenverkopers zei Hij: 'Weg ermee! Maakt van het huis van mijn Vader geen markt!’ Zijn leerlingen beseften dat er geschreven staat: De ijver voor Uw huis zal Mij verteren. De Joden riepen Hem ter verantwoording met de vraag: 'Welk teken geeft U ons te zien als bewijs dat U zo mag optreden?' Jezus gaf hun ten antwoord: 'Breekt deze tempel af, en in drie dagen laat Ik hem herrijzen!' Daarop zeiden de Joden: 'Zesenveertig jaar is aan deze tempel gebouwd, en U wilt hem in drie dagen laten herrijzen?' Met dit woord doelde Jezus echter op de tempel die Hijzelf was. Toen Hij verrezen was uit de dood beseften zijn leerlingen dat Hij daarop gedoeld had, en ze geloofden in de Schrift en in het woord dat Jezus gesproken had.

Jezus en Nidodemus
Terwijl zijn verblijf in Jeruzalem voor de viering van het paasfeest kwamen heel wat mensen tot geloof in zijn naam bij het zien van de tekenen die Hij verrichtte. Maar Jezus van zijn kant had geen geloof in hen, omdat Hij ze allemaal kende: niemand hoefde Hem over de mens iets te leren, Hij wist zelf wel wat men aan een mens had.