Overweging, Heilige Stephanus, B
Eerste lezing: Handelingen 6, 8:10 & 7, 54-60
Evangelie: Mattheus 10, 17-22
Jong, oud. Donker, licht. Oorlog, vrede. Haat, liefde, Mooi of lelijk en Goed of slecht. Er zijn nu vast meer tegenstellingen die in u op komen. Houd die vast die kunt u vast nodig hebben.
Met de kerstdagen en vandaag speciaal met de herdenking van Stefanus staan we midden in tegenstellingen, geboorte en dood, maar ook vreedzaam, de geboorte van Christus, tegenover de gewelddadige dood, van Stefanus.
Een geopende hemel bij de geboorte van Christus, een geopende hemel bij de dood van een christen. Een grotere tegenstelling dan tussen leven en sterven lijkt niet denkbaar, maar toch worden ze kort na elkaar herdacht.
Wij mensen verbeelden het leven vaak op in eenvoudige zaken, vaak denken we zwart-wit. Wanneer het er voor ons op aankomt, het lastig wordt, als het even niet lukt, zetten we alles clichématig neer en benadrukken we het zwart-wit. ‘We plaatsen het in hokjes’, bijvoorbeeld omdat we er te weinig van weten of verstand van hebben. Het geeft ons houvast, grip, structuur. Maar kunnen we als het ware boven die tegenstelling uitstijgen, zoals Jezus in het evangelie zijn leerlingen opdraagt voor in moeilijkere tijden?
In tijden van eendracht kan strijd wel de tegenstelling zijn, maar ook de verkeerde keuze. Tegenover de rust kan het rusteloze staan, maar is dat de weg? Tegenover wij staan zij, maar brengt ons dat dichter bij elkaar? Tegenover mijn idee staat jouw idee. Kunnen wij in die versterking van polarisatie (tegenstellingen) het gemeenschappelijke blijven ontdekken? Scherpe tegenstellingen leiden tot onverdraagzaamheid en ook tot een zeer beperkte blik op onze mogelijkheden. Is er een uitweg uit deze impasse?
Heilige Lucy voor de Rechter
Omhels het leven met al haar tegenstellingen. Het belangrijkste is ongetwijfeld dat de twee kanten een evenwaardige positie krijgen, hoe moeilijk dit in de praktijk ook is. Lukt dat nog niet meteen, dan is het al heel wat als met beide kanten van de tegenstelling op een volwaardige wijze rekening wordt gehouden zodat een rijker wereldbeeld ontstaat. Het zal je leven verlichten en spanningen weghalen.
Een tegenstelling zo groot en toch niet tevreden in beide. De drukte en de stilte, Dan kost het moeite om eruit te breken, om naar die ander toe te gaan. Te veel of te weinig tijd. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit. Als het niet goed gaat, moet je zeker proberen er uit te breken. Wanneer dat gebeurt, gebeuren er wonderen en blijven ze gebeuren, ook vandaag en morgen.
Vandaag vieren wij dus de feestdag van de heilige diaken Stefanus. Hij ging ons voor in het volgen van Jezus een voorbeeld van volharding en van hoop. Stefanus werd geconfronteerd met verzet en vervolging. Jezus had voorspeld, dat zijn volgelingen zouden worden uitgeleverd aan de rechtbanken, dat zij zouden worden gegeseld, dat de ene broer de andere zou overleveren, dat zijn volgelingen zouden worden gehaat omwille van Hem. Toch hield Stefanus het vol om te blijven geloven tot het einde toe. Zijn doorzettingsvermogen was niet gebaseerd op zijn eigen menselijke kracht, maar hij hoopte, dat Gods beloften werkelijkheid zouden worden, dat hij ooit naar de hemel zou mogen gaan.
Jezus, dat kleine kind, van wie wij de geboorte gisteren gevierd hebben is niet geboren in een groot paleis maar in een kleine stal en is zelf groots geworden. Zo kan het ook met tegenstelingen gaan, de balans kan zomaar omslaan. Zorgt dat je niet blijft vastzitten aan dat zwart-wit denken. Is dit niet prachtig om met Kerst, maar ook iedere gewone dag, dit mee te nemen!
Tegenstellingen leren je het leven vanuit een ander perspectief te benaderen. Met de neus op de feiten. Dagelijkse dingen die soms zo vanzelfsprekend zijn, hebben dan meer inhoud en diepgang. Om die overtuiging, om dat geloof mag het gaan vandaag, Jezus waarschuwde er al voor … Loop niet als een mak schaap achter mij aan, maar denk na over de gevolgen die het kan hebben … misschien wordt je erom uitgelachen of is onbegrip je deel. Maar als je echt zult getuigen dat God mens geworden is in onze wereld en dat de Mensenzoon naast God te vinden is … dan zijn wij als mensen gelijk. Ziek of gezond, arm of rijk. Wij zijn gelijk als mens dan.
Voor u allen een zalige kerst toegewenst.
Schilder: Lorenzo Lotto (circa. 1480 - 1556)
Techniek: Olie op hout (243 ?? 237 cm)
Te bezichtigen in paleis: Palazzo Pianetti, Jesi, Italië
Oorspronkelijk een altaar schildering. Sint Lucia voor de rechter Paschasius. De soldaten proberen haar af te voeren maar de heilige blijkt onbeweegbaar.
Omdat zij als christenvrouw weigerde te offeren aan de Romeinse goden, werd zij voor de rechter geleid die haar tot zogenaamd betere gedachten moest brengen. Maar zij bleef trouw aan haar liefde voor Christus. In de legende wordt dat aangeduid met de woorden ‘maagdelijkheid’, ‘kuisheid’ en ‘reinheid’: zuiver en alleen gericht zijn op de heiligste dingen van God in je leven en je niet laten bezoedelen door onwaardige compromissen of chantage. Wie zo leven worden ‘hoerenzonen genoemd’.
Volgens de legende zei ze tegen haar rechter: ‘Ik ben een maagd van God. Tot zijn leerlingen zei Hij: Als je voor koningen en rechters komt te staan, zit er dan niet over in wat je moet zeggen of antwoorden. Want eigenlijk ben jij het niet die spreekt, maar de Geest van de Vader in de hemel is het die door jou spreekt.’
Waarop de rechter zei: ‘Het is dus de Heilige Schrift die in je is?’
Lucia antwoordde: ‘Wie kuis en rein leeft, is een tempel van de Heilige Geest.’
Toen zei de rechter: ‘Nou, dan laat ik je naar de tempel van de publieke vrouwen brengen. Daar zul je je kuisheid verliezen; dan zal die Heilige Geest vanzelf wel verdwijnen.’
Toen liet de rechter hoerenknechten roepen en sprak tot hen: ‘Ga erop uit en nodig iedereen uit zich aan haar lichaam te verlustigen tot men haar dood aantreft.’ Maar toen die boosaardige knapen Sint Lucia naar dat zondenbedrijf wilden brengen, werd de heilige maagd krachtens de Heilige Geest zo zwaar dat men haar niet van haar plaats kon krijgen. Toen beval de rechter dat er duizend kerels bij gehaald moesten worden, en dat zij aan handen en voeten gebonden moest worden. Maar ook zij speelden het niet klaar beweging in haar te krijgen. Toen liet hij naast die duizend man ook nog een paar koppels ossen voor haar spannen, maar de maagd bleef onverzettelijk. Hij liet er tovenaars bijhalen met de bedoeling dat zij met hun bezweringen haar van haar plaats zouden krijgen, maar er gebeurde niets. Toen riep de rechter uit: ‘Wat is dat voor tovenarij dat zelfs duizend man niet in staat zijn beweging te krijgen in één maagd?’ Waarop Lucia zei: ‘Dat is geen tovenarij. Het is Gods kracht. Want weet wel: al deed u er nog eens duizend man bij: ze zouden mij niet van mijn plaats krijgen.’
Stephanus aangeklaagd
In die dagen deed Stephanus, vol van genade en kracht, grote wondertekenen onder het volk. Sommige leden echter van de zogenaamde synagoge der Vrijgelatenen, Cyreneeërs en Alexandrijnen en sommige mensen uit Cilicië en Asia begonnen met Stephanus te redetwisten, maar zij konden niet op tegen de wijsheid en tegen de geest waarmee hij sprak.
Stephanus vermoord en de Jeruzalemse gemeente vervolgd
Zij werden woedend en ze knarsetandden tegen hem. Maar Stephanus, vervuld van de heilige Geest, staarde naar de hemel en zag Gods heerlijkheid en Jezus, staande aan Gods rechterhand; en hij riep uit: 'Ik zie de hemel open en de Mensenzoon staande aan Gods rechterhand'. Maar zij begonnen luidkeels te schreeuwen, stopten hun oren toe en stormden als één man op hem af. Zij sleepten hem buiten de poort en stenigden hem. De getuigen legden hun mantels neer aan de voeten van een jongeman die Saulus heette. Terwijl zij Stephanus stenigden, bad hij: 'Heer Jezus, ontvang mijn geest'. Toen viel hij op zijn knieën en riep met luide stem: 'Heer, reken hun deze zonde niet aan’. Na deze woorden ontsliep hij.
Zending van de twaalf
In die tijd zei Jezus tot de twaalf: 'Neemt u in acht voor de mensen. Zij zullen u overleveren aan de rechtbanken en u geselen in hun synagogen. Gij zult voor stadhouders en koningen gebracht worden omwille van Mij, om zo ten overstaan van hen en de heidenen getuigenis af te leggen. Maakt u echter, wanneer men u overlevert, niet bezorgd over het hoe of wat van uw spreken: op dat ogenblik zal u worden ingegeven wat gij moet zeggen. Want niet gij zijt het die spreekt, maar door u spreekt dan de Geest van uw Vader. De ene broer zal de andere aan de dood overleveren, en een vader zijn kind; de kinderen zullen opstaan tegen hun ouders en hen ter dood doen brengen. Ge zult een voorwerp van haat zijn voor allen, omwille van mijn naam. Wie echter ten einde toe volhardt, zal gered worden'.
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave november 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal