Preek 29ste zondag van het jaar, A
Eerste lezing: Jesaja 45, 1. 4-6
Evangelie: Mattheüs. 22, 15-21
Ik zie hier gezichten om me heen van blijde belastingbetalers. Telkens als de aanslag binnenkomt, juicht heel uw huisgezin. U mag weer meebetalen aan wegen (en files), aan kinderopvang, verpleeghuizen, onderwijs, ontwikkelings- samenwerking, enz. En de volksvertegenwoordiging, onze vertegenwoordiging beslist over hoeveel en waarvoor. Ik denk dat niemand ooit graag belasting heeft betaald. Maar wij zien de noodzaak ervan in en betalen.
Mattheus 22, 15-21
Dat is een andere situatie dan in het evangelie. In het Romeinse rijk moest elke man tussen de 14 en 65 en elke vrouw tussen 12 en 65 belasting betalen op roerende goederen. Bij de armen gold het eigen lichaam als roerend goed. Je bezit, maar dus ook je lichaam behoorde niet aan jezelf, maar aan de keizer van Rome. Belasting betalen was de erkenning van de oppermacht van de keizer. Het was een blijk van loyaliteit. Het teken dat je in laatste instantie zijn bezit, zijn knecht was. Belasting betalen had zo een religieuze betekenis: de keizer is je Heer. Op hem moet je je oriënteren. Hij is de bron van je rijkdom.
Voor joodse mensen was dit moeilijk. Immers het land behoorde aan God (Lev. 25, 23). Land mocht niet verkocht worden, want de aardse bezitter is slechts een vreemdeling die bij God te gast is. God is de Heer, niet de keizer. Sterker nog: God is de Heer van de keizer.
Mocht je belasting betalen? De Farizeeën vonden eigenlijk van niet, de Herodianen van wel. Samen maken ze gemene zaak tegen Jezus. Ze vleien hem en stellen hem voor de keuze: betalen of niet. Zoals zo vaak, gebruikt Jezus weer een soort judotechniek: het is eigenlijk heel eenvoudig Hij laat ze een munt van de keizer produceren; zelf heeft hij die niet. En dan zegt hij: wel, als je zulke munten hebt en gebruikt, zou ik ze teruggeven aan de keizer. Leef liever zonder die munten, zonder die loyaliteit aan de keizer, die van zichzelf een beeld maakt. Richt je op God, aan wie ook de keizer onderworpen is: de God die mensen uit ballingschap en onderdrukking bevrijdt. De God aan wie het land toebehoort zodat niemand eigenaar is en je er niet over hoeft te vechten. God schiep ons naar zijn beeld en gelijkenis, (Gen 1, 26-27) om namens God het land, de gehele aarde te beheren, niet als eigenaars, maar als pachters, als vreemdelingen die bij God te gast zijn.
Onze vraag is niet of we al of niet belasting moeten betalen. Dat is voor ons vanzelfsprekend. Het evangelie gaat niet over de scheiding van kerk en staat. Ook niet over de plaats van religie in de publieke ruimte. Maar de kernvraag van dit evangelie is: van wie/wat voel je je afhankelijk, voor wie/wat heb je respect, wie/wat laat je heer zijn van je leven? Die vraag blijft actueel.
Amen.
Door: Peter Paul Rubens
Afmetingen (HxB): 144.1 x 189.9 cm
Techniek: Olieverf op paneel
Datum: ca. 1612
Te bewonderen in: Fine Arts Museums of San Francisco
Roeping van Korus
Zo spreekt de heer tot Kores, zijn gezalfde, die Ik bij de rechterhand heb genomen, om volken voor hem neer te leggen, koningen de gordels van de heupen te rukken, en voor hem de deuren te ontsluiten, zonder dat een poort gesloten blijft:
Omwille van Jakob mijn dienstknecht, om Israël mijn uitverkorene, heb Ik u bij uw naam geroepen, u een erenaam gegeven - en u kende Mij niet. Ik ben de heer en niemand anders, buiten Mij is er geen god; Ik omgord u - en u kent Mij niet. Zo zullen zij erkennen, van de opgang van de zon tot aan haar ondergang, dat er niemand anders is dan Ik alleen: Ik ben de heer, en niemand anders.
Vragen aan Jezus
Toen gingen de farizeeën weg en maakten plannen om Hem in zijn redenering te verstrikken. Ze stuurden hun leerlingen op Hem af, samen met de Herodianen. Die zeiden: ‘Meester, we weten dat U een waarheidslievend man bent en naar waarheid onderricht geeft over de weg van God, en U door niemand laat beïnvloeden, want U ziet geen mens naar de ogen. Zeg ons dan wat U hiervan vindt: mag men belasting betalen aan de keizer of niet?’ Maar Jezus, die hun kwalijke opzet doorzag, zei: ‘Waarom stelt u Me op de proef, huichelaars? Laat Mij eens een belastingmunt zien.’ Ze gaven Hem een denarie. Hij zei hun: ‘Van wie is die afbeelding en het opschrift?’ Ze zeiden hem: ‘Van de keizer.’ Daarop zei Hij tegen hen: ‘Geef dan aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is.’
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave novemer 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal
Facebook
Twitter