Preek van de week

Preek Heilige Drie-eenheid van het jaar, B

Eerste lezing: Deuteronomium 4, 32-34. 39-40

Evangelie: Matteüs 28, 16-20

Vanouds is ons overgeleverd, dat onze God in zich drie personen verenigt: De Vader, de Zoon en de H. Geest. Dat is een van die gegevens uit de traditie, zo lijkt het, die je als gelovige opneemt of niet, maar waar je verder warm noch koud van wordt. Het gaat hier namelijk om zaken die je met je mensenverstand toch niet kunt vatten; en we hebben al genoeg aan de gewone dingen om ons heen.
Maar aan de andere kant, wanneer de traditie ons iets aanreikt. Zoals vandaag, dan gaat het natuurlijk niet om een naam of een ingewikkelde redenering, maar dan gaat het om niets meer of minder dan om de plaats, de rol, die God inneemt in ons leven.

In onze dagen lijkt het wel eens alsof God steeds minder een rol speelt in het leven van de moderne mens. In het gewone alledaagse leven kom je God niet zo tegen. Dat beredderen we zelf wel, met werken en zorgen, met vallen en opstaan. We hebben daar kranten voor en televisierubrieken, die met een fijne neus precies weten wat we willen horen. Daar gaat het over Blatter en de Fifa, over weer een groep naamloze bootvluchtelingen of over het openhouden van de kunstijsbaan in Eindhoven. Met alle respect voor de journalistiek, het dagelijkse nieuws is vluchtig en voorbij voor je het weet. En daarbij is God niet aanwezig, wordt niet vernoemd. En misschien wel terecht. Want nadenken over God kan alleen iemand die niet zomaar achteloos leeft; dat kan alleen iemand die weet heeft van zegen en onheil, van vervoering en pijn, dat kan alleen iemand die sprakeloos is van verwondering over de diepte van het leven.

Het is merkwaardig dat in de H. Schrift nergens wordt geprobeerd om uit te leggen wie God is. Hij is er gewoon. Of liever: men komt Hem op het spoor wanneer mensen over hun lotgevallen beginnen te vertellen. Hij heet dan ook, de God van Abraham, van Izaak of Jakob, de God van Mozes en Elia enz. God verschijnt heel vanzelfsprekend in het verhaal van mensen in de loop van de geschiedenis.
Wanneer de christelijke traditie spreekt over de drie-ene God, dan wil zij ons niet een of andere ingewikkelde formule voorleggen, een gedachtekronkel van theologen, maar dan probeert zij iets te verwoorden van wat mensen meemaken; dan probeert zij iets te verwoorden, aarzelend, voorzichtig, van dat mysterie dat ons leven draagt van dag tot dag. En dan schieten woorden vaak tekort.

We kunnen dat uit de weg gaan. Onze tijd biedt mogelijkheden genoeg om te leven alsof God niet bestaat. Hij achtervolgt niemand alsof hij mensen naar zijn hand zou willen zetten. En er zijn dingen genoeg van dag tot dag die onze aandacht afleiden.
Toch verbaast het mij wel eens, dat we zoveel vragen en problemen, waar mensen mee worstelen gewoon laten liggen. Idealen, verwachtingen, hoop, zin van het leven, eenzaamheid enz., dat zijn in onze tijd hooguit zaken voor iemand privé, dat zijn geen dingen waar je samen over praat en over nadenkt. Ik denk dat we daarmee onszelf veel tekort doen.

God op het spoor komen in het levensverhaal van mensen, dat betekent, dat we naar elkaars levensverhaal moeten luisteren, dat we ons eigen levensverhaal kwijt moeten kunnen aan een ander. Dan pas kunnen we bemerken hoe Hij ons nabij is, bezielt, troost, moed geeft om verder te gaan, ons leven draagt.

God is niet zomaar een naam; Hij is een verhaal; een verhaal dat vertelt hoe Hij zich laat zien in het leven van zomaar een mens. Een verhaal dat vertelt of mensen zorg hebben voor elkaar, hoe mensen opkomen voor de heiligheid van het leven, weet hebben van goed en kwaad, voor gewetensvolle keuzes komen te staan. Deze God wordt ons door de traditie aangereikt als Vader, Zoon en H. Geest. Vader om aan te geven, dat Hij de bron is van alle leven, nog steeds zo vol geheimen, Zoon om aan te geven dat Hij ons leven kent met onze sterke en zwakke kanten, een van ons is, H. Geest omdat Hij de bezielende kracht is in het leven en in de gang van de tijd, bron van hoop.
Wij zouden daar misschien andere namen aan toe kunnen voegen op basis van ons levensverhaal. Dat kan, wanneer wij Hem de ruimte geven om ook ónze God te zijn.

Amen.

Deuteronomium 4, 32-34. 39-40

Oproep tot trouw
Ga de oude tijden maar na die u zijn voorafgegaan, vanaf de dag dat God mensen op de aarde schiep. Kijk maar van het ene uiteinde van de hemel tot aan het andere: is er ooit zoiets groots gebeurd of is er ooit iets dergelijks gehoord? Heeft een volk ooit een god uit het vuur horen spreken zoals u, en daarbij het leven behouden? Of heeft ooit een god geprobeerd uit een ander volk een volk uit te kiezen door beproevingen, door tekenen en wonderen, door oorlogen, met sterke hand en uitgestrekte arm, door grote, schrikwekkende daden, zoals de Heer uw God die voor uw eigen ogen in Egypte heeft verricht?
Erken dan heden en prent het in uw hart: de Heer is God boven in de hemel en beneden op de aarde; er is geen ander. Onderhoud zijn voorschriften en geboden die ik u heden geef. Dan zult u met uw kinderen gelukkig zijn en lang leven op de grond die de Heer uw God u voor altijd schenkt.’

Matteüs 28, 16-20

Opdracht in Galilea
De elf leerlingen trokken naar Galilea, naar de berg die Jezus hun had aangewezen. Toen ze Hem zagen, vielen ze op de knieën, sommigen twijfelden. Jezus kwam op hen toe en zei: ‘Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde. Ga, en maak alle volkeren tot leerling; doop hen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest, en leer hun alles onderhouden wat Ik jullie geboden heb. Weet wel, Ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voleinding van de wereld.’