Kies uw kerk

Preek van de week

2024-12-15. Eenvoudige oprechtheid

Preek 3de zondag van de advent, C

          Eerste lezing: Sefanja 3, 14-18a
          Tweede lezing: Filippenzen 4, 4-7
          
Evangelie: Lucas 3, 10-18

Beste medegelovigen, deze derde zondag van de advent heet traditiegetrouw zondag Gaudete. Gaudete, Latijn voor “verheugt u”. En de lezingen van vandaag roepen ook op tot uitbundige blijdschap. In de eerste lezing hoorden we: Sion, jubel van vreugde, juich Israël, verheug u en wees blij Jeruzalem met heel uw hart.

Als ik deze woorden tot me laat doordringen dan komen al gauw de beelden tevoorschijn die we afgelopen zondag op de televisie zagen. Te midden van de puinhopen van Syrië in Aleppo, Holmes en Damascus zagen we mensen de straat opgaan uitzinnig van blijdschap. Eindelijk was er een einde gekomen aan het onderdrukkende regime van Assad. Mensen die jarenlang ten onrechte in de gevangenis zaten, huppelden breekbaar maar dolblij door de straten. Voor sommigen kwam de bevrijding net op tijd. Ze zouden een dag later door het leger van Assad geëxecuteerd worden. Het is alsof die oude woorden van de profeet Sefanja opnieuw tot leven kwamen. Ook in ons land gingen Syrische vluchtelingen dansend en zingend de straat op. Als je goed luistert dan hoor je steeds weer doorklinken hoe deze mensen de bevrijding rechtstreeks aan God verbinden. God is groot, dank aan God. Het klinkt uit alle monden.

Zoals de Syrische mensen het beleven, zo hebben ook de Joodse ballingen destijds hun bevrijding ervaren als een ingrijpen van Gods wegen. De Heer heeft uw vijand verjaagd, hij is bij u als een reddende held, zei de profeet. Wij hebben mogelijk een wat dubbel gevoel bij deze woorden. Ik tenminste wel. Zeker als het gaat om oorlogssituaties. Te vaak zijn er in het verleden oorlogen gevoerd en zijn er onschuldige mensen gedood in Gods naam. Wij kunnen en willen niet geloven in een God die zich voor een oorlogskarretje laat spannen. Maar als God een barmhartige herder is die aan de kant staat van de rechteloze, dan kan daar wel een grote troost van uitgaan. En dan is het ook ontzettend mooi en ontroerend om te zien hoe de goedwillende burgers van Syrië hun bevrijding toeschrijven aan Godsgoedheid.

Als wij daarover nadenken dan moeten we toegeven dat wij dat voor een groot deel verloren zijn. Wij die leven in een van de meest welvarende delen van de wereld vinden het vaak vanzelfsprekend en heel gewoon dat we in een vrij land leven. Dat we elke dag voldoende te eten en te drinken hebben. Dat we een dak boven ons hoofd hebben. Dat we een warme douche kunnen nemen wanneer we maar willen. Dat we een auto tot onze beschikking hebben en misschien wel twee. Misschien zijn we door onze welvaart vergeten dat al het goede wat ons ten deel valt eigenlijk pure genade is. We vinden misschien dat het onze verdienste is omdat we ervoor gewerkt hebben en dat we er dus recht op hebben. Maar als dat zo is dan hebben mensen in Afrika er toch evenveel recht op?

Lucas 03, 10-18

Lucas 03, 10-18

Misschien mag deze adventsperiode ons uitnodigen om weer wat dankbaarder te worden. Een dankbaar mens wordt immers niet blijer, maar ook barmhartig. Een prachtig voorbeeld daarvan geeft Johannes de Doper. Als de mensen bij hem komen en aan hem vragen wat ze moeten doen om Godsrijk een beetje dichterbij te brengen, dan zegt hij geen grote en onmogelijke dingen. Hij zegt ook niet je moet vooral meer gaan bidden of vaker naar de kerk gaan en de geboden netjes onderhouden. Niet dat dat onbelangrijk is, maar hij geeft juist heel eenvoudige en uitvoerbare tips. Als je twee broeken hebt, zegt hij, geef er dan een aan wie er geen heeft. En als je voldoende te eten hebt geef dan een deel aan wie niets heeft. Als je genoeg inkomen hebt om goed van te leven wees dan tevreden. Johannes wijst zijn toehoorders erop dat al wat zij hebben niet hun eigen verdiensten is, maar een geschenk van God. En dat het daarom onze plicht is ervan te delen wat we kunnen missen. Dan komt Godsrijk inderdaad dichterbij.

Maar nu ervaar ik toch een probleem. Nu ben ik niet zo bezig met kleding, maar wanneer ik thuis mijn kast open trek, dan ontdek ik dat ik geen twee broeken heb, maar wel tien. Niet één jas, maar wel vier. En wel twaalf truien, vijftien paar sokken en acht paar schoenen. Ik zou me moeten schamen. Zeker als we ook nog eens stilstaan bij de impact die de kledingproductie heeft op de aarde. Wist u dat er voor het maken van een T-shirt vijfentwintighonderd liter water nodig is? Met andere woorden laten we onze ogen niet sluiten voor hoe goed wij het hebben en laten we dankbaar en tevreden zijn om wat we hebben.

Dankbare mensen zijn Dankbare mensen zijn blije mensen. En dankbare mensen zijn ook eerder geneigd te delen dan ondankbare mensen. Johannes adviseert ons niet hoe we ons van een teveel moeten bevrijden. Hij wijst ons op een plicht jegens onze naaste. Niet omdat jij teveel hebt, moet je iets doen, maar omdat die ander niets heeft. Daarom in al zijn eenvoudige oprechtheid houdt Johannes de Doper bij ons de onrust erin. Gelukkig maar.

           Amen

Afbeelding: Bacchus

          Schilder: Leonardo da Vinci (1452 - 1519)
          Techniek: olieverf op paneel
          Afmeting: 69 ?? 57 cm
          Datum: 1513 - 1516
          Te bezichtigen in: Musée Du Louvre, Paris, France

Johannes wijst met zijn rechterwijsvinger naar de hemel, misschien ter aankondiging van de komst van Christus.

Dit is het laatste schilderij dat Leonardo maakte.

Sefanja 3, 14-18a

          Oproep tot vreugde
Jubel, dochter van Sion! Juich, Israël. Verheug u en wees blij met heel uw hart, dochter van Jeruzalem! De Heer heeft uw vonnis tenietgedaan, Hij heeft uw vijanden weggejaagd. De koning van Israël, de Heer, Hij is binnen uw muren: u hebt geen kwaad meer te vrezen. Op die dag zal men tegen Jeruzalem zeggen: ‘Wees niet bang, Sion; laat uw handen niet verslappen. De Heer uw God is binnen uw muren, een reddende held. Hij zal zich verheugen in vreugde om u en zijn liefde stilzwijgend laten blijken. Hij juicht uit vreugde over u.’
          Terugkeer en herstel
De gekwelden haal Ik daar bij u weg, zij blijven ver van het feest.

Filippenzen 4, 4-7

          Vermaningen

heug u altijd in de Heer. Nog eens: verheug u! Uw vriendelijkheid moet bij alle mensen bekend zijn. De Heer is nabij. Wees niet bezorgd, maar laat al uw wensen bij God bekend worden door te bidden en te smeken en door een dankgebed te zeggen. En de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw hart en uw gedachten bewaren in Christus Jezus.

Lucas 3,10-18

          Optreden van Johannes
De mensen vroegen hem: ‘Wat moeten wij dan doen?’ Hij gaf hun ten antwoord: ‘Wie twee stel kleren heeft, moet delen met iemand die niets heeft, en wie te eten heeft, moet hetzelfde doen.’ Ook tollenaars kwamen zich laten dopen en zeiden: ‘Meester, wat moeten wij doen?’ Tegen hen zei hij: ‘Vorder niet meer dan u is voorgeschreven.’ Ook soldaten stelden hem de vraag: ‘En wij, wat moeten wij doen?’ Tegen hen zei hij: ‘Pers niemand geld af, ook niet onder valse voorwendsels, maar wees tevreden met uw soldij.’ Het volk leefde in gespannen verwachting, en allen vroegen zich af of Johannes niet de Messias was, maar Johannes gaf hun allen ten antwoord: ‘Ik doop u met water. Maar er komt iemand die krachtiger is dan ik; ik ben te min om de riem van zijn sandalen los te maken. Hij zal u dopen in heilige Geest en vuur. De wan heeft Hij in zijn hand om zijn dorsvloer op te ruimen; het graan verzamelt Hij in zijn schuur, maar het kaf zal Hij verbranden in onblusbaar vuur.’ Zo en op vele andere manieren verkondigde hij met klem aan het volk de goede boodschap.

Archief preken