Odulphus werd omstreeks 775 uit een Frankisch geslacht geboren op een boerderij die zijn vader Bodgesus in de achtste eeuw gebouwd had. De naam van zijn moeder staat nergens vermeld. Deze boerderij stond in Verrebest, ongeveer op de plaats waar nu de Odulphuskerk in Best staat. Verrebest was een gehucht bij Oirschot. Deze Odulphus zou uitgroeien tot de eerste Nederlandse heilige van eigen bodem: Sint-Odulphus.
Over de jeugd van Odulphus is weinig bekend. Hij werd priester en wilde, volgens een oude overlevering, kloosterling worden. Zijn ouders verzetten zich tegen dat laatste. Hij volgde zijn priesteropleiding in Oirschot en bleef daarna op dringend verzoek van zijn ouders nog enige tijd in Oirschot. Hij maakte daarbij deel uit van het college van priesters dat de zielzorg in Oirschot en de verre omgeving waarnam. Daarom wordt hij ook pastoor van Oirschot genoemd.
Odulphus
Later ging Odulphus toch het klooster in, bij de kanunniken van Utrecht. Hij viel daar op door zijn heilig leven en ijver en werd overste van het klooster. In opdracht van Fredericus, de bisschop van Utrecht, onder wiens bisdom ook de Friezen vielen, ging Odulphus zich als missionaris toeleggen op de bekering van de Friezen die destijds slechts ten dele christelijk waren en allen in meer of mindere mate 'heidense' gebruiken praktiseerden (Germaanse goden- en voorouderverering en dergelijke). Ook was hij in die tijd bijna 10 jaar lang plaatsvervanger van bisschop Fredericus. Op hoge leeftijd kwam hij terug naar Utrecht. Hij stierf daar in 865, ongeveer negentig jaar oud. Hij werd begraven in de Sint-Victorkapel bij de voormalige Sint-Salvatorkerk in Utrecht. Later werd zijn lichaam in deze kerk bijgezet. De dag van zijn overlijden zou 12 juni geweest zijn. Op die dag viert de Kerk thans het feest van Sint-Odulphus. De sterfdag op aarde is immers de geboortedag in de hemel.
Omdat de eerste hagiografieën (beschrijvingen van heiligenlevens) van Odulphus uit ongeveer de eerste helft van de tiende eeuw dateren, zal de verering van Odulphus vermoedelijk in diezelfde periode begonnen zijn. Odulphus wordt als heilige genoemd in een martyrologium (geschiedenisboek van martelaren en heiligen) van de Mariakerk in Utrecht uit de twaalfde eeuw. Ook komt hij voor in oude handschriften, in kerken en kathedralen in Brussel, in Trier (Sint-Martinusklooster), in Luik (Sint-Laurentiusklooster) en in Atrecht (kathedraal).
Odulphus' lichaam is rond het jaar 1600 opgegraven door Sasbout Vosmeer, apostolisch vicaris van Utrecht en bisschop. In het jaar 1620 kreeg Best een relikwie van Sint-Odulphus, een vingerkootje van het opgegraven skelet. De toenmalige pastoor van Best, Willem Heerbeeck, liet een zilveren handje maken als reliekschrijn. Sinds 1620 wordt die relikwie in Best elk jaar vereerd. Deze relikwie bevindt zich in de kerk achter glas in het voormalige tabernakel van het Odulphusaltaar. Het Odulphusfeest wordt ieder jaar gevierd met een processie door het dorp Best waarbij deze relikwie wordt meegedragen. Parochie en dorp eren zo hun patroonheilige.
Sint-Odulphus wordt meestal afgebeeld met een of meer appels. Waar komt dit symbool vandaan? Het ene verhaal is, dat Odulphus tijdens zijn verblijf bij de kanunniken in Utrecht als kloosterling leerde te volharden in stilzwijgen. Daarvoor werd hij eens - zo vertelt de legende - beloond met een appel. Die is later zijn attribuut geworden als symbool voor gehoorzaamheid.
Een ander verhaal over de herkomst, te lezen in een ambtelijk rapport van 1840, is de legende waarin staat dat hij deze tijdens zijn schooljaren van een engel had gekregen.
Meer weten over de Heilige Odulphus? Lees hier het bijgevoegde artikel..
Diakenwijding van Berend van de Berg
De Digidulfke uitgave november 2024 is uit
Veranderingen in het team van pastores
BUSREIS BEDEVAART KEVELAER 22 AUGUSTUS 2024
Eervolle penning voor Theamarie Geilleit en Jeanne van Hal
