Neem een kijkje in de Antoniuskerk door op een nummer in de plattegrond te klikken. Elk nummer onthult unieke details en verhalen over verschillende delen van de kerk.
Naar het schijnt was onze patroonheilige, de H. Antonius, bijzonder teleurgesteld over de lauwe houding van de gelovigen te Rimini. Om hen beschaamd te doen staan, trok hij naar het strand om dan maar in godsnaam voor de vissen te preken: die zouden tenminste wel luisteren. En zo geschiedde het. Op het moment dat hij het woord richtte tot de golven van de zee, kwamen van alle kanten vissen aanzwemmen en stelden zich in rijen voor hem op, de kleintjes vooraan in het ondiepe water, de grotere op de achterste rijen. Door met hun staart bewegingen in het water te maken, gaven ze hun instemming met Antonius' woorden te kennen.
In alle tijden van het leven wordt u uitgenodigd om binnen te komen; er is plaats voor velen. U kunt er terecht voor een gebed, een rustmoment of om een kaarsje op te steken bij het Mariabeeld.
Van verre ziet u of de deuren openstaan.
Dankzij inspanningen van de parochianen waaronder oud-papierinzameling, emmertjes-actie, paasei-actie, verkoop orgelkoeken, het organiseren van een wielerronde en een fancy-fair en de opbrengst van speciale collectes en een heus orgelfonds, kan op 20 december 1959 het orgel ingespeeld worden.
Het orgel is gebouwd door de firma B. Pels & Zn. uit Alkmaar. Als adviseur is Hub Houët uit Eindhoven, namens de Katholieke Klokken- en Orgelraad (KKOR), betrokken.
En voor de kenners de dispositie van het orgel:
Grondstemmen Gedekt 16, Prestant 8, Gemshoorn 8. De grondregisters Mixtuur* en Trompet* zijn gereserveerd.
Deze plek in de H. Antoniuskerk is er om Maria te eren, waar je tot Maria kunt bidden en haar tussenkomst en bemiddeling kunt aanroepen bij ziekte, zorg, pijn en verdriet, en voor steun in het algemeen. De bezoekers, kunnen hier een kaarsje branden.
In de Mariakapel staat een staakmadonna met scepter en een kind met de wereldbol op haar arm, dat afkomstig is uit de Lidwinakerk, die in 2009 aan de eredienst onttrokken is.
De doopvont en de doopschelpjesbol zijn eigentijds, modern, rond als de wereld en worden ondersteund door het kruis. De naam van de dopeling wordt op een Jacobsschelp geschreven en bewaard in de Doopschelpjesbol.
De ouders en dopelingen worden eens per jaar uitgenodigd voor een ‘Schelpjesviering’. Iedereen is welkom om bij deze korte, feestelijke viering aanwezig te zijn. Tijdens deze viering krijgen de ouders de doopschelp die bij de doop van hun kindje gebruikt is. Die schelp had een jaar lang een ereplaats in de schelpjesbol in de kerk en we hopen dat hij na de viering een mooi plaatsje bij de dopeling thuis krijgt.
Antonius, de patroonheilige van onze kerk. Zijn beeld is zo geplaatst, dat hij ons uitzwaait bij het verlaten van de kerk.
De H. Antonius is geboren in 1195, als Fernando Martins de Bulhões in een rijke, adellijke familie in Lissabon, Portugal.
Als vijftienjarige jongen trad hij in bij de Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus. Kort na zijn priesterwijding maakte hij de overstap naar een nieuwe, snelgroeiende orde: die van de minderbroeders, bedelmonniken van Franciscus van Assisi. Hij was theoloog en kerkleraar. Hij wordt als een belangrijke heilige beschouwd.
Hij trok naar Noord-Afrika om daar het christelijke geloof te verspreiden. Later was zijn werkterrein Frankrijk en Italië. Veel mensen vonden door zijn toedoen de weg naar het katholieke geloof. Hij stierf in 1231 en werd nog geen jaar later, door paus Gregorius IX, heiligverklaard.
Hij is de patroonheilige van de Franciscanen, verloren voorwerpen, vrouwen en kinderen, armen, bakkers, mijnwerkers, het huwelijk, reizigers en verliefden. Bovendien is hij de patroon tegen schipbreuk, de pest en koorts.
Achter in de kerk staat de “Avondmaalschaal” met korenaren. Zij staan symbool voor de Avondmaalparochie. Deze parochie is in oktober 1987 samengegaan met de H. Antonius-parochie. De Avondmaalkerk in de wijk Naastenbest is toen aan de eredienst onttrokken. De voormalige Avondmaalkerk is omgebouwd tot het huidige ’t Theaterke.
Hier hangen de kruisjes van alle overledenen van het afgelopen jaar. Met Allerzielen wordt in onze Antoniuskerk een speciale Allerzielenviering gehouden. In deze viering worden onze dierbare overledenen met dankbaarheid en respect herdacht, speciaal hen die het afgelopen jaar overleden zijn in onze kerkgemeenschap.
Voor in de kerk worden voor hen kleine bloemstukjes gemaakt: allemaal heel divers zoals ook alle levens verschillend zijn verlopen.
Het beeld stelt een prikslee met Lidwina erop voor.
De Lidwinaparochie opgericht op 8 april 1962 en opgenomen in 2009 in de H. Antonius-parochie. Het beeld van de heilige Lidwina komt uit de Lidwinakerk, de ronde kerk, die in 2009 verkocht is.
Lidwina werd geboren op Palmzondag. Op 12-jarige leeftijd werd ze ten huwelijk gevraagd, maar ze wees dit aanbod resoluut af omdat ze haar leven aan God wilde wijden. Op 15-jarige leeftijd ging ze samen met vriendinnen schaatsen op de dichtgevroren Maas. Ze viel en brak daarbij een rib, waarna ze koudvuur opliep. Ze bleef hierdoor de rest van haar leven verlamd en aan bed gekluisterd.
Door haar opgewekte houding maakte ze grote indruk op de vele bezoekers die zij kreeg en vooral op chronisch zieken voor wie zij een grote troost was. Velen kwamen opgemonterd bij haar vandaan. Haar lijden uitte zich in stigmata en zij was een voorbeeld van heldhaftig lijden en de liefde van God tot de mensen.
Lidwina beleefde visioenen, waarin zij samen met haar engelbewaarder Rome, het Heilig Land, hemel, hel en vagevuur bezocht.
De zijgangen zijn processiegangen en minder van belang dan middenschip priesterkoor en zangkoor. De zijgangenconstructie is de steun voor het middenschip. De ramen zijn daarom kleingehouden en om een donkerdere lichtval te verkrijgen hebben de architect en ontwerper voor de donkere kleuren blauw, groen en paars gekozen. Dit schept een intieme sfeer.
De eerste twee ramen bij de ingang verbeelden het sacrament van de Doop uit.
De volgende twee ramen beelden het H. Vormsel uit.
De daaropvolgende twee ramen verbeelden de H. Eucharistie uit.
De laatste twee ramen aan de linkerzijde, naast de voormalige biechtstoel, weerspiegelen het sacrament van de Biecht. Dit wordt getoond door een schaap dat verward zit tussen de doornen met de herder die het bevrijdt.
De zijgangen zijn processiegangen en minder van belang dan middenschip en priesterkoor en zangkoor. De zijgangenconstructie is de steun voor het middenschip. De ramen zijn daarom kleingehouden en om een donkerdere lichtval te verkrijgen hebben de architect en ontwerper voor de donkere kleuren blauw, groen en paars gekozen. Dit schept een intieme sfeer.
Het eerste raam bij de ingang verbeeldt een kannetje met de letter ‘o’ van olijfolie, dat symbool staat voor het sacrament van de Ziekenzalving.
De put met herdersstaf en stola, op het tweede raam, verbeeldt het sacrament van het Priesterschap
De laatste twee ramen staan voor het sacrament van het Huwelijk. Dit wordt verbeeld door een palmboom en een ram met ooi: man en vrouw bij een vruchtdragende palmboom. Het rechtse raam toont de bron van genade met twee geliefden.
In het middenschip van de kerk zijn diverse gebrandschilderde ramen aangebracht. Aan de rechterkant de mannenzijde met voorstellingen van de volgende heiligen: Jozef en Petrus (trouw), Willibrordus (moedig), Odulphus (vroom), Antonius (goedheid), Franciscus (vredelievend) en Crispijn (werkzaam).
Jozef en Petrus: beiden zijn toegewijd aan Jezus, ook al hebben ze elkaar waarschijnlijk nooit ontmoet. Ze staan tegenover Anna te drieën. Allen hebben Jezus gekend.
Willibrordus: in 690 kwam de Engelse monnik Willibrord aan land. Samen met 11 of 12 collega’s wilde hij zich inzetten voor de verspreiding van het Christendom in het land van de Friezen. Voorgangers van Willibrord hadden ervaren dat het bekeren van de Friese heidenen geen eenvoudige zaak was; daarom ging Willibrord eerst op bezoek bij de adel en de paus.
Odulphus werd omstreeks 775 geboren, in Verrebest, een gehucht van Oirschot. Deze boerderij stond ongeveer op de plaats waar nu de Sint-Odulphuskerk in Best staat. Odulphus ging het klooster in. Hij viel op door zijn heilig leven en ijver. In opdracht ging Odulphus zich als missionaris toeleggen op, de ten dele door Willibrordus bekeerde christelijke Friezen.
Antonius treedt als 15-jarige toe tot een klooster in Portugal. Daar besluit hij te gaan prediken in Noord-Afrika. Ziekte en storm doen hem in Sicilië belanden. Eenmaal in Italië, gaat hij op zoek naar Franciscus. Antonius blijkt een groot prediker te zijn, dat door toeval wordt ontdekt. Hij leeft een groot deel van zijn leven in en om Padua, een stad geleid door corrupte edelen die niet schuwen voor misdaad en onderdrukking van de bevolking. Antonius biedt hen bescherming. Antonius wordt afgebeeld met een kind omdat een legende vertelt dat hij een stralend visioen had van het kind Jezus.
Franciscus van Assisi krijgt van zijn vader de bijnaam Francesco omdat hij in Frankrijk is tijdens zijn geboorte in 1181. Door krijgsgevangenschap en ziekte komt Franciscus tot inkeer dat alleen God te vertrouwen is. Hij gaat armlastigen helpen en renoveert een vervallen kerkje met middelen van zijn vader. Dan krijgt hij ruzie met zijn ouders en doet nogal rigoureus afstand van zijn bezit en kleren. Hij sticht dan het Franciscanerklooster met bijbehorende regels. Bij zijn dood zou Franciscus de stigmata hebben ontvangen van Jezus
Crispijn en zijn romeinse broer vluchten in de 3de eeuw naar Gallië. Onderweg verkondigen zij Gods woord en maken en herstellen schoenen voor de armen. Ze worden opgepakt en op gruwelijke wijze gefolterd om hun geloofsovertuiging af te zweren. Uiteindelijk worden ze onthoofd. De broers zijn uitgeroepen tot schutspatroon van allerhande leerbewerkers.
In het middenschip van de kerk zijn diverse gebrandschilderde ramen aangebracht. Aan de linkerkant de vrouwenzijde met voorstellingen van de volgende heiligen: Theresia van Lisieux (kinderlijk), Elizabeth van Thüringen (meelijdend), Maria Magdalena (liefderijk), Anna te drieën.
Ieder raam verhaalt zo haar eigen verhaal:
Op veertienjarige leeftijd meldt Theresia van Lisieux zich bij het klooster. Ze wordt niet toegelaten vanwege haar jonge leeftijd. De paus geeft haar op 15-jarige leeftijd toestemming om toe te treden. Ze is slechts 24 jaar geworden. Haar hulp wordt ingeroepen bij allerhande noden.
Elizabeth van Thüringen is de dochter van koning Andreas II van Hongarije. Op haar vierde wordt zij gekoppeld en trouwt in 1221 en krijgt drie kinderen. Tijdens de hongersnood van 1226 bakt en deelt ze brood uit. Zij overlijdt wanneer zij 24 jaar is en vier jaar later wordt zij heiligverklaard.
Maria Magdalena is de zondares, die Jezus ’s voeten wast en Jezus herkent op Pasen. Zij behoort tot de vrouwen die als eerste de verrezen Jezus zien.
Anna te drieën: de drie generaties, Jezus, Maria en haar moeder Anne. De aanbidding van Anna bereikt haar hoogtepunt in de 15de eeuw. Daar worden de drie generaties samengebracht in één beeld. Anna wordt aangeroepen door vrouwen die zwanger willen worden.
De Kruisweg van de H. Antoniuskerk kent een bewogen geschiedenis. Martien Roestenburg vraagt aan Pastoor Duffhaus of hij een geboetseerde Kruisweg mag maken, want een geschilderde zou misstaan naast de kleurige schaapjesramen. Nadat van Roestenburg twee staties heeft gemaakt, emigreerde de artiest onverwacht naar Nieuw-Zeeland. Daarop gaat Pastoor Duffhauss naar Pierre van Rossum om te vragen of die de Kruisweg af wil maken. Dan meldt Roestenburg vanuit Nieuw-Zeeland de kruisweg af te willen maken. De pastoor heeft er echter geen vertrouwen meer in en maakt zich zorgen over de overtocht van de staties. Hij besluit dan ook, dat Van Rossum de resterende staties mag gaan maken. De Kruisweg heeft dus twee staties die er anders uitzien dan de overige twaalf.
Bij het linker zijaltaar, oorspronkelijk het Maria-altaar, is een engel afgebeeld die de blijde boodschap aan Maria overbrengt. In het rechter raam zit Maria die deze boodschap aanvaardt.
Boven in de apsis hangt het grote eikenhouten altaar-kruis, dat beschilderd is door de kunstschilder en glaskunstenaar Pierre van Rossum. Indrukwekkend is de lijdende gestalte.
Het grote eikenhouten altaar-kruis is belegd met bladgoud. Het moest beeldbepalend zijn voor de kerk, maar niet grotesk, eerder ingetogen.
Links van Christus, is Maria afgebeeld. Rechts wijst Johannes naar Christus met de woorden uit zijn eigen evangelie: “Het Woord is vlees geworden”.
Ons Tabernakel (of sacramentshuis) is een, rijkversierde, brandwerende kluis op het hoogaltaar en bevat het H. Sacrament (de geconsacreerde hosties) in een ciborie. De tabernakeldeuren met het felle vuur-emaillen, zijn een de feestgeschenken van de parochianen aan pastoor Duffhauss ter gelegenheid van zijn zilveren priesterfeest.
In elke kerk mag maar een dienstdoend tabernakel aanwezig zijn. Aan de godslamp kan men zien dat het sacrament, in de vorm van geconsacreerde hosties, in het tabernakel aanwezig is. Zo niet, dan is de godslamp gedoofd en staan de tabernakeldeuren meestal open.
Het tabernakel is binnen de katholieke eredienst het centrum en neemt in de kerk de centrale positie in, als de woonplaats van de - onder de gedaante van brood - 'waarachtig tegenwoordige' Jezus Christus.
De ramen van het priesterkoor zijn zoveel mogelijk door de architect uit het midden geplaatst. Niet om onzichtbaar te zijn, maar omdat de ramen aan de oostkant van het priesterkoor staan. Bij ochtendvieringen, wanneer de zon zou schijnen, zou de kerkganger er niet tegenin kijken.
Om het priesterkoor licht te houden heeft de ontwerper, pastoor Duffhauss, de ramen licht van kleur gehouden.
De priesterkoorramen stellen vier aanbiddende engelen voor. Hun houding geeft uiting van eerbied en aanbidding.
Bij het rechter zijaltaar, oorspronkelijk het Sint- Jozefaltaar, ook twee ramen met afbeeldingen, die de verloving van Maria en Jozef voorstellen.
Met het samengaan in 1989 van de H. Antonius van Padua- met de Avondmaalparochie wordt besloten om de toenmalige sacristie te verbouwen tot de huidige Avondmaalkapel. De naamgeving is een blijvende herinnering aan de Avondmaalparochie.
In de kapel worden doordeweeks woord-, gebeds- en meditatiediensten gehouden. Soms wordt er ook een doopviering gehouden.
Ook groepsbijeenkomsten, die te groot zijn voor het parochiecentrum, worden hier gehouden.
Hier de Kruisweg in de Avondmaalkapel is gemaakt door de werkgroep Kinderwoorddienst samen met de aanwezige kinderen.
Oorspronkelijk stond dit Mariabeeld, geschonken door de parochianen voor het 25-jarig jubileum, binnen in kerk waar nu de huidige Mariakapel is. Met de renovatie in jubeljaar 2000 is het beeld naar het kerkhof verhuisd.
Het is geen traditioneel beeld van Maria met het kind op de arm of op haar schoot, zoals de Madonna zo vaak wordt afgebeeld, maar met Jezus als opgroeiend kind.
Geboren op 16 juni 1900
Priester gewijd op 11 juni 1927
Plaatsvervangend rector te Best, kapelaan te Geffen, Druten en Helmond
Rector van het te stichten rectoraat in het Batadorp te Best, februari 1939.
Benoemd tot eerste pastoor van de parochie H. Antonius van Padua aldaar op 9 juni 1941
Overleden op 6 februari 1963. Begraven te midden van zijn parochianen
Pastoor Duffhauss heeft in zijn beginjaren in Best gepionierd en verschillende locaties gehad waar de H. Eucharistie gevierd werd. De Batadirectie stelt in 1939 een gedeelte van de kantine van de fabriek beschikbaar om daar de H. Eucharistie te vieren. In 1948 wordt er een houten noodkerk gebouwd. De officiële inwijding van de huidige kerk is op Palmzondag 2 april 1950.
In januari 1949 wordt Ir. Geenen te Eindhoven aangetrokken als architect en aannemers- en bouwbedrijf H. van Heesewijk uit Best wordt de bouw van de kerk gegund.
De plechtige eerstesteenlegging is op 19 juni 1949. Veel parochianen steken de handen uit de mouwen en helpen daadwerkelijk mee aan de bouw. Ook is nog zichtbaar dat velen financieel hun steentje hebben bijgedragen. Op diverse “Schaapjesramen”? staat: “PAR”? wat verwijst naar het feit dat ze een schenking zijn van de parochianen. Ook de BATA helpt de Schaapjesramen te bekostigen.
Op zaterdag 19 februari 1950 vindt de voorlopige inzegening plaats. De officiële inwijding van de H. Antoniuskerk is op Palmzondag 2 april 1950 in aanwezigheid van de bisschop ’s-Hertogenbosch, Mgr. W.P.A.M. Mutsaerts. De kerk is dan nog niet af: vele gebrandschilderde ramen en het orgel ontbreken nog. Toch zijn pastoor Duffhauss en de parochianen uitermate trots: na negen jaar een eigen kerkgebouw!
De architectuur is in de stijl van de Bossche School. Dat is zichtbaar in de volgende kenmerken: een sobere bouwstijl, zonder overbodige, opvallende versieringen, het middenschip met aan de oostzijde de apsis en het priesterkoor en aan de westzijde het oksaal (balkon waarop de orgelgalerij) boven de ingang. De vele bogen die het kerkinterieur rijk is geven een omarmend gevoel. Opmerkelijk is het plafond, dat in een latvormig ruitjespatroon is gemaakt.
Hoewel het kerkgebouw een gesloten indruk geeft, wordt dit anders, zeker na de renovatie in 2000, als men binnentreedt: licht, vriendelijk, gastvrij, ruimtelijk met kleurrijke patronen op het interieur, die afstralen van de gebrandschilderde ramen, en de lichtkleurig gepleisterde muren.
Als de parochie 25 jaar bestaat, vindt er verandering in de kerk plaats. Het hoofdaltaar wordt verwijderd en vervangen door een zelfgemaakt, eenvoudig houten altaar. Dit past beter in de geest van de moderne liturgie. De afstand tussen de kerkgangers en de voorganger wordt ook kleiner, door het altaar meer naar voren te plaatsen.
In het jubeljaar 2000 werd de H. Antoniuskerk uitgebreid gerenoveerd: de bekabeling en het schilderwerk werden aangepakt, maar belangrijker nog werd het interieur aangepast aan de eisen van de tijd. Door letterlijk de handen uit de mouwen te steken, door in harmonie eendrachtig samen te werken, onderging de kerk een mooie renovatie. Natuurlijk moesten er ook professionals ingeschakeld worden en materialen aangekocht. Door te sparen met een piek (gulden) per week en door grote en kleine giften, werd 150.000 gulden bijeengebracht om de renovatie te kunnen bekostigen. De actie ‘Werk in de kerk’ was een groot succes!
“We mogen trots zijn op onze mooie kerk, maar meer nog op de parochiegemeenschap, die de kerk draagt”? was een veelgehoorde opmerking.
Natuurlijk was de geslaagde renovatie van het 50-jarig kerkgebouw en het 60-jarig bestaan van de parochie reden voor een mooi feest.
De H. Antoniuskerk is in de zomer te bezichtigen op iedere vrijdagochtend van 09.00-12.00 uur. De koster houdt toezicht en geeft op verzoek informatie aan de bezoekers. Iedere zondag is er een eredienst. U bent dan uitgenodigd en eens per maand hebben we na de zondagdienst koffie en thee. Dan kunt u de kerk rustig bezichtigen.
Klik hier voor het bezichtingen van de foto's in groot formaat
